Alman hükümetinin Ukrayna krizindeki utangaç tavrı ve Şansölye Olaf Scholz’un müttefik ülkelerle yaptığı ve yapacağı görüşmeler Berlin siyasetinde değerli hususların başında yer alıyor. Scholz’un iki aylık performansı değerlendirildiğinde, dış siyaset hususlarında hazırlıksız yakalandığı yorumları yapılıyor.
Krizler dönemi
Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Partiden (FDP) oluşan koalisyon hükümetinin başbakanı olarak 8 Aralık 2021’de vazifeye başlayan Scholz, iç siyasette Covid-19 salgınıyla uğraşa yönelirken dış siyasette Rusya’nın Ukrayna sonuna askerleri konuşlandırması sonucunda gerginliğin arttığı Ukrayna kriziyle karşı karşıya kaldı.
Scholz ve ülkenin birinci bayan Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, hükümetin siyasetini Rusya ile görüşme kanallarını kapatmama ve krizi diplomatik eforlarla çözme üzerine kurdu.
Başta ABD ve İngiltere olmak üzere Batılı müttefiklerin Ukrayna’ya silah dayanağına karşın Almanya’nın Ukrayna’nın silah taleplerine olumsuz yanıt vermesi, reaksiyonları de beraberinde getirdi.
Alay konusu olan miğfer yardımı
Almanya Savunma Bakanı Christine Lambrecht’in Ukrayna’ya askeri takviye olarak yalnızca 5 bin miğfer göndereceğini açıklaması ise Ukrayna’da tam bir hayal kırıklığı yarattı. Ukrayna krizinde sergilenen bu tavır, Batılı müttefiklerde Almanya’nın sağlam bir ortak olup olmadığı sorusunu gündeme taşıdı.
Alman Şansölye Scholz’un olaylara bakışı ve idare üslubu hem müttefiklerinin hem de ülke kamuoyunun yansısını çekiyor.
Güvenlik uzmanı ve eski Alman diplomatı Wolfgang Ischinger, ülke basınına yaptığı açıklamada, Alman hükümetini Kuzey Akım 2 boru çizgisi projesi ve Ukrayna’ya silah verme mevzularında “beceriksizlik”le suçlayarak Almanya’nın birçok ortağının inancını kaybettiği yahut kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu yorumunu yaptı.
Fransız ve İngiliz önderlerinin Ukrayna krizinde etkin rol aldığının görülmesine karşın Scholz’un hala utangaç davranması Hristiyan Demokrat Birlik Partisinden (CDU) “Scholz nerede. Ne yapıyor?”, “Almanya’nın dünyadaki imajına ziyan verdin”, “Müttefiklerin Almanya’ya itimadını sarstın” tenkitlerinin gelmesine yol açtı.
Scholz’ün Ukrayna görüşmeleri
Tepkileri savmak için diplomatik atağa başlayan Scholz, 7 Şubat’ta ABD’de Lider Joe Biden ile görüştü, sonraki gün de Fransa ve Polonya Cumhurbaşkanlarını başşehir Berlin’de kabul etti.
Scholz’un Rus gazını Avrupa’ya taşıyacak Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı’nın Rusya’ya uygulanacak muhtemel yaptırımlar ortasında yer alıp almayacağı konusunda net bir konum sergilememesi ve Estonya’nın eski DDR’den kalan obüslerin Ukrayna’ya vermesini veto etmesi, bilhassa ABD basınında yansılarla karşılandı.
Kuzey Akım 2 belirsizliği
ABD Lideri Joe Biden, Washington’da 7 Şubat’ta Scholz ile düzenlenen ortak basın toplantısında, Rusya’dan Almanya’ya doğal gaz taşımak için inşa edilen “Kuzey Akım 2” projesi konusunda, “Başbakan Scholz’den garanti aldınız mı? Almanya bu projenin fişini çekecek mi?” sorusuna, “Rusya (Ukrayna’yı) işgal ederse bu tankların ve askerlerin Ukrayna hududunu geçmesi manasına geliyor, Kuzey Akım 2 artık olmayacak, son vereceğiz. Kelam veriyorum, bunu yapacağız” karşılığını verdi.
Scholz’un ise hükümran bir devletin Başbakanı olarak Biden’in kelamını düzeltme muhtaçlığı duymaması, tersine projenin ismini anmadan, “Yaptırım durumunda bir ve birlikte hareket edeceğiz” değerlendirmesinde bulunması da Alman basınında tenkit konusu oldu.
Baltık ülkelerinin başbakanlarıyla bugün görüşecek olan Scholz, 14 Şubat Pazartesi günü Ukrayna’nın başşehri Kiev’e, 15 Şubat Salı günü ise Rusya’nın başşehri Moskova’ya gidecek.
Muhalefet Scholz’ü suçluyor
CDU Genel Lideri Friedrich Merz, Scholz’un ABD’nin başşehri Washington’a ziyaretini geç yaptığı tenkidinde bulunarak Scholz’un ABD’de Almanya’nın güvenilirliği konusunda Washington’da ortaya çıkan kuşkulardan kısmen sorumlu olduğunu belirtti.
Merz, basın toplantısında, Biden’in “Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda bunun Kuzey Akım 2’nin sonu olacağına” ait açıklamasına işaret ederek ABD Liderinin Kuzey Akım ile ilgili bu kadar sert bir formda açıklama yapması fakat Scholz’un bu mevzuda hiçbir şey söylememesinin Almanya-ABD münasebetlerinde çatlakların olduğunu gösterdiğini kaydetti.
Scholz ‘güvenilir ortak’ algısı için çabalıyor
Almanya’nın sağlam bir ortak olduğunu göstermeye çalışan Scholz, yalnızca “Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması durumunda bunun bedelinin çok ağır olacağı” ve “tüm seçeneklerin masada olduğu” söylemekle yetindi.
Biden’in basın toplantısında “Almanya’nın muteber bir müttefik olduğunu ve bundan kuşku duymadığını” birkaç sefer yinelemesi, ABD’de Almanya’nın inançlı ortak olmadığı algısını düzeltmeye çalıştığı biçiminde yorumlandı.
Almanya Başbakanı Scholz da ABD ziyaretinde bu algıyı değiştirmek için ağır efor sarf ettiğine ve bir ABD televizyon kanalına uzun ve İngilizce röportaj verdiğine işaret edildi.
Hem Washington’da hem Berlin’de müttefiklerle bir ortaya geldiği toplantılarda son bir aydan beri söylediğinden faklı bir şey söylemeyen Scholz’un, ABD Lideri’nden dayanak aldığı görülüyor.
Ancak Scholz’un ABD kamuoyunu ve başka müttefikleri ikna edip edemediği gelecek aylarda izleyeceği siyasete bağlı olacak.
