Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ‘Türkiye İktisat Modeli’ çerçevesinde, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları, piyasadaki çatı kuruluşlar, kamu ve özel banka temsilcilerinin iştirakiyle İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleşen toplantıda açıklamalarda bulundu.
Yeni paketten ise ‘yastık altı’ çıktı. Bakan Nebati, “Bilindiği üzere bugüne kadar yastık altındaki altınların iktisada kazandırılmasına ait çalışmalar bütüncül olmadan paydaşlar vasıtasıyla yürüyordu. Yastık altındaki büyük tasarruflar ülkemizin gerçeği olmasına karşın bunun iktisada kazandırılmasına yeterinde yol alınamadı. Bu hedefle bugüne kadarki münferit uğraşları toplulaştıracak 2022 Mart ayında 1 Mart’tan itibaren 81 vilayette en az 1 adet olmak üzere 2022 yılında da 1500’ün üzerindeki kuyumcunun dahil olacağı çalışmaları başlatıyoruz.” sözünü kullandı.
‘Türkiye’de elektrik ve doğalgaz fiyatları gerçek fiyatların altında’
Öte yandan Nebati, vatandaşın gündemini oluşturan fahiş elektrik ve doğalgaz faturalarına ait, “Türkiye’de elektrik ve doğalgaz fiyatları gerçek fiyatların altındadır. Dünya bir meşakkat yaşıyor ve biz fanusta yaşamıyoruz, net güç ithalatçısıyız. Dünyanın tamamını etkileyen bu durumda yapılması gereken şey tüm ülkenin üzerine yüklemiş olduğu bu sübvansiyonların takdirle karşılanmasını beklemekten daha öte bir şey değil.” diye konuştu.
Nebati’nin satırbaşları ise şöyle oldu:
Türkiye iktisat modeli yeni adımlar ve enflasyon önlemleri tanıtım toplantısındayız. Bildiğimiz üzere geçen yıl aralık ayında hayata geçirdiğimiz iktisat modelimizin adımlarını bir bir işliyoruz. Bugün de 20 Aralık’tan sonra kıymetli bir eşiği geçeceğiz. Yatırım, istihdam, Üretim ihracat olmak üzere 4 sac ayağı üzerine inşa ettiğimiz Türkiye İktisat Modelimizin daha evvel size açıkladığımız enstrümanların ayrıntılarını ve enflasyonla ilgili adımları sizlerle paylaşacağım.
Öncelikle biliyorsunuz, geçen 20 Aralık’tan itibaren sayın Cumhurbaşkanımız süratli bir halde saat 19 prestijiyle önlemler paketini sunmuştu. Birinci unsurumuz muhafaza mevduatı ile ilgiliydi. O günden bugüne kadar elhamdülillah en kıymetli sac ayaklarından bir tanesi tam işleyiş halinde ve her geçen gün ivmesini artırarak muhakkak bir noktaya geldi. Bu TL’ye olan itimat, inancın ve sayın Cumhurbaşkanımız önderliğinde ortaya konan performansın tescil edilmesiydi. Gün geçtikçe TL’deki mevduatın yükü bozdurulan dövizler lehine döndü. O günden sonra 340 milyar liraya varmış olan mevduat muhafaza hesabındaki ölçüde dövizin bozdurulma oranı yüzde 49’u yani 10 milyar doları geçti.
Altınla ilgili tasarruf teklifimiz nedir? Neler yapmamız gerekiyor? Yastık altı birikimlerini iktisada kazandıran sistemi bütüncül olarak finansmana alınması ve yurt içi tasarrufların geliştirilmesine, faal yatırımlara yönlendirilmesine ve TL tasarrufların artırılmasını amaçlayan bir model. Bu model yastık altı birikimleri finansal sisteme kazandıracak, büyümenin finansmanında dış tasarrufların yerine yerli tasarrufların merkeze alınmasını sağlayacak, yurt içi tasarrufların faal yatırımlara yönlendirilmesi gerçekleştirilecek, TL tasarrufların cazibesini artıracaktır. Bilindiği üzere bugüne kadar yastık altındaki altınların iktisada kazandırılmasına ait çalışmalar bütüncül olmadan paydaşlar vasıtasıyla yürüyordu. Yastık altındaki büyük tasarruflar ülkemizin gerçeği olmasına karşın bunun iktisada kazandırılmasına yeterinde yol alınamadı.
Bin 500’ün üzerinde kuyumcu dahil olacak
Bu emelle bugüne kadarki münferit eforları toplulaştıracak 2022 Mart ayında 1 Mart’tan itibaren 81 vilayette en az 1 adet olmak üzere 2022 yılında da 1500’ün üzerindeki kuyumcunun dahil olacağı çalışmaları başlatıyoruz. Yürütmeye koyacağımız yeni uygulamayla Ahmet Amca, Ahmet Dayı, Ayşe Teyze bugünlerde Kıbrıs’taki şehitlerimizi ve gazilerimizi çok üzdüğü için ona bugün Emine Teyze diyelim, bunlar çocuklarının geleceğe, kendi tasarruflarını sağlayacak adımlar atacak.
Altın teslim noktaları
Fiziki Altın tasarruflarını kolay ve inançlı halde kuyumcular ve bankalar aracılığıyla finansal sisteme teslim edecekler. Talep etmeleri halinde fiziki olarak da geri alabileceklerdir. Altın depo ve iştirak hesaplarına fiziki altınlarını rahatlıkla yatırabilecekleri üzere altınlarının karşılığı TL fiyatları ile altın dönüşümlü mevduat ve iştirak hesabı açarak bedel müdafaasından faydalanırken risksiz bir yarar sağlayacaklardır. Fiziki altın teslim noktaları bankalar olacak, platformlar olacak ve kuyumcular olacak. Kuyumcuların sayısı 1500’ün üzerinde olacak. Mart ayından itibaren ve yıl sonuna en az 10000 kuyumcunun devreye alındığı bir sistemi paydaşlarımızla yerine getireceğiz.
Altın depo hesapları, altın iştirak hesapları, çeyrek hesap, altın dönüşümlü TL mevduat hesabı, altın alım-satım süreçleri ve transfer sistemleri Takasbank’la yürümüş olacak. Altın bizim bir gerçekliğimiz. Konutumuzda bir köşesinde tasarruf ya da korunma emeliyle kesinlikle suretle bu toprakların vazgeçemediği bir maden. Bu madenin artık ülke iktisadını de güçlendirecek, finansal sistemi rahatlatacak, TL’yi özendirecek araç haline dönüştürülmesinin tam vakti.
Bankalarda an prestijiyle iştirak bankaları paydaşlarımız. Emlak İştirak, Vakıf, Ziraat, Türkiye Finans, Kuveyt Türk ve Albaraka bu işin önde gidenleri olacak. Vatandaş mevcut ziynet altınını teslim edecek. İştirak bankaları, kamu mevduat bankaları bu işleyişteki en kıymetli adım olacak.
‘Kamu bankaları bu işin de önceliğini yapacaklar’
Altın dönüşümlü TL hesabı ve altın transferi sistemi teminat süreçleri fonksiyonel hale gelecek. Fiziki ziynet altın çekimi banka tarafından müşteriye yeni üretim altın olarak müşteriye verecek. Kamu bankaları bu işin de önceliğini yapacaklar. Bankalarımız artık her vilayette en az 1 şubesi mutlak suretle kuyumculuk faaliyetlerini götürecek hale dönüşecek. Altın toplama gününden çok her gün işleyecek tasarruf tekniği haline gelecektir. Vatandaşlarımızın altınlarını sisteme rahatlıkla koyabilmesi için başta sisteme dahil olmak için kuyumcu sayılarının artırılması için kapsamlı çalışmaları vakit kaybetmeden hayata geçiriyoruz. Altın toplama sürecinde bugüne kadar uygulanandan farklı olarak bankalarımızın kimi şubeleri daima aracılık edecek. Vatandaşlarımız finansal sistemin erişimini kolaylaştıracak dijital tahliller üzerine de çalışmalar devam ediyor.
Hali hazırda Takasbank tarafından uygulamada olan altın transfer sisteminin yaygınlaştırılması, dijitalize edilmesi üzere uygulamalar yer alıyor. Vatandaşımızın anında haberdar olması için gerekli tanıtım faaliyetleri devam edecek. Altın bir tasarruf aracı, iktisada kazandırılacak.
3 yeni paket
Biz tasarruflarımızı bir tarafta artırırken öbür tarafta da Türkiye iktisat modelinin gereklerini yerine getirecek dağıtım sistemini çok uygun kurmamız lazım. Bu dağıtım sistemlerinden bir tanesi tüm iş dünyamızın deneyim ettiği ve bugüne kadar daima faydalandığı en kıymetli ayaklarından birisi kefalet sistemi. Yani KGF. Bununla da biz üreticilerimizin, imalatçılarımızın ve ilgili tüm kesitlerin faydalanabileceği birinci paketimiz. Onu açıklamak istiyorum. İstikrarlı ve sürdürülebilir büyümeye katkı sağlanması, yüksek katma kıymetli yatırımların gerçekleştirilmesi ve cari dengeyi sağlaması, kalkınma planlarındaki öncelikli bölümlerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması ve istikrarlı görünüm bununla sağlanacak. İstikrarlı ve sürdürülebilir bir büyüme. 60 milyar liralık kefalet hacmi oluşturuyoruz. Bitince başlayacak paketlerin birinci adımı. Kâfi ki üretin. Kâfi ki yatırım yapın. Kâfi ki bu ülkeye katma paha sağlayacak adımları atın. Tüm dalların ancak tüm bölümlerin hepsinin önünde yol açmış olacağız.
Tüketime değil, üretime odaklı, yüksek teknoloji odaklı, ihracat odaklı, her türlü manada bir anlayışla ve bu anlayışın getirdiği yol açma prensibini asla geriye koymayacak bir usulle yolumuza çıktık. Yatırım dayanak paketi, ihracat takviye paketi, işletme harcamaları dayanak paketi olmak üzere 3 paketi uygulamaya koyuyoruz. İhracatın artırılması, yatırım ve üretimin desteklenmesi, finansmana erişim imkanlarının artırılması tüm bunlar birinci gün 20 Aralık’ta açıkladığımız en değerli cümleciğin bir özeti.
Selektif kredi siyaseti. Proje bankacılığını yönelik, imalat, ihracat, Turizm, teknoloji teşebbüs sermaye eko sistemi, toptan, perakende olmak üzere her alanda yarar sağlanabilecek bir amaç bölümlerimizi belirledik. Ülkemizde teknolojinin gelişimine kıymet veriyoruz. Türkiye’deki genç nüfus 13 milyon. Yani 20 OECD ülkesinin genç nüfusu kadar genç nüfusa sahibiz. Genç nüfusumuz bilişime değer veriyor, teknolojiye değer veriyor. Bu anlayışla da 1 milyon yazılımcı projesini uygulamaya koymuştuk. Bugün prestijiyle 850 bin kişi kaydolmuş, 790 bin kişi etkin eğitim alıyor. Türkiye’nin önde gelen e-ticaret, bankacılık, finans ve teknoloji şirketleri istihdam sağlamak üzere patron portalımıza kaydolmuştur. Bu vesile ile artık KGF kanalı ile ileri teknoloji odaklı teşebbüs sermayesi eko sisteminin gelişmesi için adım atmış olacağız.
Yatırım dayanak paketinin özellikleri
Yatırım dayanak paketimiz 25 milyar liralık bir takviye ve yatırım kredileri için azami 24 ay ödemesiz periyot, azami 96 ay vade, KOBİ ve KOBİ dışı alanlara dağıtıyoruz. Orta , yüksek ve yüksek teknoloji üreten 1.25 kat kefalet limiti, yatırıma bağlı işletme kredileri için 6 ay ödemesiz devir, 30 ay vade ve kar hissesi oranı da 0,24 sabit TL referans için + yüzde 124 ay üzeri sabit TL referans için yüzde + 2.Bankalar için 0-24 ay değişken TL referans yüzde +1, 24 tıpkı üzeri TL referans üzeri + yüzde2. Orta yüksek dal firmaları önceliklendirilerek kefalet limitleri yüzde 25 artı olarak uygulanacak.
Kobilere 25, büyük firmalar 100 milyon lira kredi
Her bir KOBİ için azamî kredi limiti 25 milyon lira, büyük firmalar için 100 milyon lira olacaktır. Bankalarımıza seslenmek istiyorum. Paydaşlarımızla işbirliği yaparak yürüyoruz. İştirak, kamu, özel bankalarımız var. Lütfen Türk finansal sistemine kamu ve özel bankaları size bizimle işbirliği yapan özel bankalarımız süratli bir formda bu işin kolaylaştırıcı olarak adımlarını atsın.
Bu işin takipçisi olacağız. 20 Aralık’tan sonra hakikate işbirliği ile çok hoş işler yaptık. Kamu ve özel bankalarımız her alanda işbirliğini ortaya koydular. Artık yatırım vakti. Artık üretim vakti. Artık istihdam vakti. Biz bir şeyi başardık. Salgın periyodunda 2020 yılında dünya küçülürken bu ülkeyi büyüttük. Geçen yıl dünya tek haneli büyümelerle övünürken biz çift haneli olarak büyüdük. Bu ülkenin iş dünyası teşebbüsçüsü öylesine azimli, Türkiye toprakları o kadar iştahlı ve bereketli ki yakın etrafımızdaki tüm coğrafyaların adet bir üretim merkezi olduk. Bu başarımızı taçlandırmamız lazım.
İhracat takviye paketimiz azami 6 ay ödemesiz devir, 18 ay vade, ihracat dalında faaliyet gösterenler, ihracat potansiyeli olan KOBİ’ler bu imkandan faydalanacaklar. Kar hissesi da sabit olarak TL referans +yüzde 1, faiz oranı da değişken TL referans + yüzde 1 olarak uygulanacaktır.
İşletme harcamaları dayanak paketimiz 6 ay geri ödemesiz devir, 24 ay vade, 12 ay kullandırım müddeti, KOBİ ve KOBİ dışı nakit kullandırım. TL referans yüzde 1, değişken TL referans + yüzde 2 olarak uygulanacak.
Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer. 2 yıl evvel dağıttığımız KGF kredilerini galiba biraz tüketime harcadık. Yatırım önceliğimiz bir tarafa gitti, üretim önceliğimiz bir tarafa gitti. Farklı halde kullanım da maalesef yaşandı. Buna müsaade vermeyeceğiz. Üreticinin, imalatçının, ihracatçının, genç girişimcinin hakkını diğerlerine kullandırtmayacağız, sıkı takipçi olacağız. Bunun için faturaların belgelendirilmesi mecburiliği getirilmiştir. Kontrat mecburiliği getirilmiştir. Parayı ver, işime bakma yok. İşletme sermayesi gereksinimleri için sırf kartlı kullandırım koşulu bulunmaktadır. Nakit kullanım oranı yüzde 10 ile sonludur. Refinansman gayesiyle kullanımı katiyen yasaklanmıştır. Emel dışı kullanım, gerçek dışı beyanlar için kararlarımız de mutlak suretle uygulanacaktır. Önlemler kredinin kullandırılmasında zorluk çıkarmak demek değildir. Bankacılarımıza, KGF yöneticilerimize söylüyorum. KGF kullandırımı önlemlerin yanlış yerlere gitmesini engellemek için ortaya konmuştur.
Hiçbir kurumun, şahsın kredi kullanımlarında girişimcinin, ihracatçının, üreticinin, yatırımcının önünü kesici, canını sıkıcı, zorluklar çıkarıcı önlemler ortaya koyması manasında değildir bu önlemler. Bu önlemler yanlış yapanların yanlışını engellemeye yönelik önlemler setidir. Girişimcinin önünü kapayan, gerçek gereksinimi olanın yolunu zorlaştıran bizden değil. Açık ve net söylüyorum, piyasanın bir adamı olarak söylüyorum. Önünüze pürüz teşkil eden bizimle yol yürüyemez.
Biz iş dünyasının şu harika imajı ile bu ülkeyi siyasal iktidar olarak taşıyoruz. Bu vatan bu milletin emekleriyle daha büyüyor, gelişiyor. Sizlerin sayesinde, Türkiye’deki 85 milyonun sayesinde Londra’da güçlü Türkiye’nin sesi olarak kendimizi tabir edebilecek kapasiteyi kullanıyoruz. Zira bu vatan bu bayrak devlet, birlik beraberlik ve gücü hak ediyor. Biz birlikte hareket ettikçe önümüzdeki manileri aşar geçeriz.
Tasarruf ettik, dağıttık dağıtmaya da devam edeceğiz. Önlemler paketinden evvel tabir ettiğim dağıtım paketleri bir tane değil. Peşi sıra gelecek. Kalkınma bankamız imkanlarıyla Eximbank imkanlarını seferber edecek. Tıpkı halde Merkez Bankamızın her türlü imkanı patronun iş görenin önünde olacak. Bunları yaparken enflasyonu da tetikleyecek adımlara da daima bir arada göğüs gereceğiz.
‘Enflasyon tüm dünyada sorun oluşturuyor’
Enflasyonu tetikleyecek adımlara birlikte göğüs gereceğiz. Makro ihtiyati önlemleri devreye alıyoruz. Enflasyon tüm dünyada sorun oluşturuyor. Lakin batı ülkeleri çok sert önlem alamıyor.
Emtia endeksi yükselmeye devam ediyor. Petrol 94 dolara kadar yükseldi. Bu iki başlık yalnızca Türkiye’yi değil tüm dünyayı etkiliyor.
‘Türkiye’de elektrik ve doğalgaz fiyatları gerçek fiyatların altındadır’
Türkiye’de elektrik ve doğalgaz fiyatları gerçek fiyatların altındadır. Dünya bir dert yaşıyor ve biz fanusta yaşamıyoruz, net güç ithalatçısıyız. Dünyanın tamamını etkileyen bu durumda yapılması gereken şey tüm ülkenin üzerine yüklemiş olduğu bu sübvansiyonların takdirle karşılanmasını beklemekten daha öte bir şey değil.
Enflasyonla gayret timi oluşturuyoruz. Bu tim ilgili yerlerde gerekli müdahaleyi yapacak.
