ABD’nin Avrupa’da bulundurduğu askeri varlığını yasallaştırması için Ukrayna krizine gereksinimi olduğu kuşkuya yer kalmayacak derecede net. Rusya ile AB ortasındaki alakaları zehirleyerek AB’yi taraf olmaya zorlayıp Avro bölgesinden sermaye kaçışını umduğu da ortada. Oradan ABD’ye kaçacak sermaye ile enflasyon baskısını hafifletmek üzere bir emeli da var. Yani yaratılmasında katkısı olduğu her kriz ABD iç siyasetinin da faydasına oluyor.
Eğer ABD’nin yarattığı bu son kriz denetimden çıksaydı, Ukrayna ile komşuları ziyan görecekti, bu kesin. Ne keyifli ki gerçekleşmedi.
Başından beri, bir gazeteci olarak risklidir bu türlü yazmak lakin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi için bir sebep olmadığını vurguladım. En kolay argümanım Ukrayna’nın, Kırım’a ya da Donbass’a saldırmadığı sürece Rusya işgale gerek duymayacağı idi, öbür nedenlerin yanı sıra.
Batı’nın panik atağı
Sadece bizler değil, ABD/Batı medyasında da ABD’nin tavrına eleştirel yaklaşımlara rastladım çokça. ABD’nin endişelenmesi gereken durumun kendi “panik atak”ı olduğunu okuduğumda, tespite bayıldım. ABD, nitekim “panik atak” yaşıyor. NATO 1999’da Bosnalı Sırpları bombaladığında da, 2014’deki Ukrayna krizinde de ABD kışkırtıcı olarak başroldeydi. ABD önemli bir “iç bölünme” yaşıyor. Enflasyon, artan kabahat oranları, Covid’le ilgili sıkıntılar, aşı aykırılığı ülkede ayrılıklar yarattı, Panik Atak da. Joe Biden için dikkatleri iç problemlerden uzaklaştırmada âlâ bir fırsat oldu Ukrayna. Uydurma tehdit algısı yaratmada bilhassa.
Batı basını Rusya’yı şeytanlaştırma konusunda ustadır fakat Rusya’nın gerçekleştirdiği askeri tatbikatların, ABD’nin Doğu Avrupa’da birlik oluşturma gayretinden daha legal olduğunu kabul etmelidir, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un dediği üzere. Biden’ın Putin tersliği bu sefer Rusya’da, Putin muhalifleri nezdinde bile işe yaramadı. Rus gazetelerinde, en acımasız eleştirmenleri bile Putin’i NATO’nun genişlemesi konusundaki telaşlarında haklı bulduğunu yazıyor.
Rusya şayet Ukrayna’yı işgal etseydi, bundan Türkiye’nin de büyük ziyan göreceği ortadaydı. İktisadın olumsuz etkilenmesinden tutun, Karadeniz’de artan tansiyonlara kadar meseleler yaşayabilirdi Türkiye. Ukrayna ile yaptığı silah mutabakatları, şayet Rus yanlısı bir hükümet işbaşına gelseydi, risk altında olabilirdi.
Yani Ukrayna Krizi dedikleri, ABD-Rusya Krizi, bu krizde taraf olmayanlar da dahil birçok ülkenin önemli sarsıntılar geçirmesine yol açabilirdi. Rusya’nın, sahiden takdire kıymet soğukkanlılığına çok şey borçlu dünya.
Ama tehlike şimdi geçmiş değil. ABD, Rusya’yla rekabet stratejisi uyarınca kışkırtmaya, bölgesel sıkıntıları kaşımaya devam edecek.
Kaşıyacağı hususlardan birinin de Montrö Boğazlar Kontratı olduğunu da unutmayalım. Bölgemizdeki ABD aparatı Romanya’nın bu işe alet edildiğini de anımsayalım.
ABD’ye kriz gerek zira.
