Ekonomi idaresinde değişiklik yapılacağı argümanları yeniden gündemde. Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin vazifeden alınacağı ve yerine eski Bakan Mehmet Şimşek’in getirileceği tez ediliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AKP’nin eski milletvekilleri ve yöneticileri ile akşam yemeğinde bir ortaya gelmesi de eski takımlara geri dönüş işareti halinde yorumlanıyor.
Geçmişte AKP’de bakanlık yahut üst seviye bürokrat durumundan ayrılanlar kamuda çeşitli durumlarda görevlendirilir yahut yurtiçi ve yurtdışında temsil vazifelerine atanırdı. Bu teamül eleştirilse de AKP iktidarının birinci devirlerinde pek bozulmadı. Örneğin AKP iktidarında uzun müddet Hazine Müsteşarlığı yapan İbrahim Çanakçı IMF nezdinde bir misyona, birebir devrin Merkez Bankası Lideri Erdem Başçı büyükelçi olarak OECD’ye atandı. Vazife müddetleri bitince iktidarla tüm bağları koptu, Çanakçı yoluna siyasette devam etme kararı aldı.
Bakanlık ve üst seviye bürokrat konumundan ayrılanların kamuda çeşitli durumlarda görevlendirilme teamülü 2013’ten itibaren yavaş yavaş terk edildi. İktidar, eski bakan ve yöneticilerine adeta muhalefet partisinden bir yöneticiye muamele eder hale geldi.
Son örneklere, 2020 Kasımında büyük ümitlerle misyona getirilen Lütfi Elvan–Naci Ağbal ikilisinin durumuna bakalım. Her iki isim de Cumhurbaşkanına teşekkür ederek misyonlarından ayrıldılar. Lütfi Elvan köşesine çekilmiş durumda. Vakit zaman -belki de bağlılık bildirisi vermek için- seçim bölgesine ziyaretler yapıp Twitter hesabında duyuruyor. Etkin bir vazife verilmemesi ve kenara alınmış olması dikkat çekiyor.
Naci Ağbal ise bu devirde birkaç Twitter iletisi dışında hiç varlık göstermedi. Misyondan alındıktan sonra Lütfi Elvan’ın da inisiyatifiyle bir müddet daha eski maaşını almaya devam ettiği söyleniyor. Lakin savlara nazaran hem Ağbal hem de ondan evvelki Merkez Bankası Lideri Murat Uysal’ın birebir maaşı almaya devam ettikleri bilgisi Cumhurbaşkanı Erdoğan’a iletilince şahsen onun verdiği talimatla bu isimler Bakanlık bünyesinde müşavir takımına atandılar. Maaş ve hakları kayda kıymet ölçüde azaldı. Naci Ağbal üzere geçmişte Maliye Bakanlığı ve müsteşarlık yapmış bir ismin müşavir takımına atanması tam bir tenzil-i rütbe…
Ağbal ve Uysal müşavirlik misyonunu neden kabul ettiler? Erdoğan’ın daha fazla yansısını çekmemek için tahminen de. Bu ortada misyon sözü yerinde olmayabilir, zira mevzuya yakın kaynaklar bunun bankamatik memurluğu olduğunu söz ediyor.
Lütfi Elvan’ın selefi Berat Albayrak’ın özel bir öyküsü var, onu bir kenarda tutalım. Albayrak’tan evvel ekonomiyi yöneten Mehmet Şimşek ise Lütfi Elvan yahut Naci Ağbal kadar bile şanslı değil. Yaklaşık dört yıl evvel misyondan ayrılan Şimşek’e Erdoğan’ın hiçbir imkan tanımadığı ve kamu ile bağının büsbütün koptuğu biliniyor.
O devirden bu yana kalıcı ve daima bir iş yahut vazife de üstlenemeyen Şimşek’in isminin devir dönem Hazine ve Maliye Bakanlığı için geçmesi, “Acaba birileri Şimşek’in unutulmasının önüne geçmeye mi çalışıyor?” sorusunu akla getiriyor. Mevzuya yakın kaynaklar Şimşek’in kamuda yahut kamunun yurtdışında sağlayacağı bir misyonda olmaya hazır ve istekli olduğunu tabir ediyorlar.
Bununla birlikte Erdoğan’ın daha evvel İstanbul Kent Üniversitesi’nin arazi tahsisiyle ilgili isim vererek (Ahmet Davutoğlu’nun yanı sıra) Mehmet Şimşek’i de eleştirmiş olması bunun kolay olmadığını düşündürüyor.
Diğer yandan iktisatta dengelerin düzeltilmesi için Mehmet Şimşek’e bel bağlamak ne kadar hakikat, o da tartışmalı. Maliye Bakanlığı devrini hatırlayanlar o devirde müsteşarlığı üstlenen Naci Ağbal’ın gölgesinde ve denetiminde çalıştığını belirtiyorlar. Ağbal’ın eleştirilen birçok kararla ilgili direkt devrin Başbakanı Erdoğan’la çalıştığını, Şimşek’in alınan kararları onayladığını ekleyerek…
Liste uzun. Son yıllardaki örüntü net: İktisat idaresinde vazife alan siyasetçi ve bürokratlar dışlanıyor, uzaklaştırılıyor, tenzil-i rütbe sayılacak görevlendirmeleri kabul etmek durumunda bırakılıyorlar. İktidar kendi yöneticilerini adeta “eziyor”. Ve ezilenler o gücün tesirini hissederek varlık göstermekten kaçınıyor ya da bir umutla bahtlarının dönmesini bekleyip kapıyı açık tutuyorlar…
