Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Lideri Tahir Büyükhelvacıgil, ”Yağlı tohum gereksinimimiz 3 milyon ton civarındadır. Biz 1,7 milyon tonunu karşılayabiliyor, 1,3 milyon tonunu da ithal etmek zorunda kalıyoruz. Bunun da yüzde 55’ini Rusya’dan, yüzde 15’ini de Ukrayna’dan ithal ediyorduk. Savaş nedeniyle bu aksadı. Hala limanlarda bekleyen gemilerimiz var” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısının akabinde her iki ülkeden de ham unsur ithal eden yağ kesiminde, eserleri taşıyacak gemiler Türkiye’ye gelemedi. Bu da kesimde kaygıya neden oldu. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Lideri Tahir Büyükhelvacıgil, “Ülkemizin birinci 10 ithalat kalemi içinde yağlı tohum olarak 4’üncü sıradayız. Hakikaten buna bir tahlil üretmek lazım. Hem pandemi süreci hem de savaş bize gösterdi ki tarımda kendimize yetebilecek hale gelmemiz lazım. O nedenle bu süreçte ister istemez savaş etkiledi. Zira yıllarca bizim rekoltemiz, ürettiğimiz hasadımız, yağlı tohumlarda nisan ayı sonuna kadar yetebilecek halde tedarikimizi kullanabiliyorduk. Ondan sonrasını da daima ithal ediyorduk. Bu da bizim gereksinimimiz ülkemizde 3 milyon ton civarında. Nüfusumuzun gelişmesi, turizmin artması o denli olunca bu muhtaçlık 3 milyon ton iken, bunun 1,7 milyon tonunu karşılayabiliyor, 1,3 milyon tonunu da ithal etmek zorunda kalıyoruz. Bunun da yüzde 55’ini Rusya’dan, yüzde 15’ini de Ukrayna’dan ithal ediyorduk. Savaş nedeniyle bu aksadı. Hala limanlarda bekleyen dalımızın gemileri var” dedi.
Gemiler gelirse rahatlayacağız
Sektördeki sorunu Ticaret Bakanlığı’na bağlı İthalat Genel Müdürlüğü’ne bildirdiklerini söz eden Büyükhelvacıgil, “İthalat Genel Müdürlüğü’ne ricada bulunduk. Çok süratli aksiyon aldılar. Gereken limanları denetim etmek ve süreci çabuklaştırmak ismine devletimiz önlem aldı ve ilgileniyor. Tabi bu ortada önemli olan eserin raflarda bulunması. Biz 2 yıldır bu pandemiyle birlikte dalımızın değerli temsilcilerine teşekkür ediyorum, devletimizin ilgili bakanlıklarına teşekkür ediyorum, dayanılmaz bir birliktelik içinde hiçbir vakit raflarda eserimiz boş kalmadı. Tüketicilerimiz rafta kesinlikle ayçiçeği yağını bulabildiler. Bundan sonra da bulmaya devam edecekler. Bu gemiler gelirse rahatlayacağız demektir” dedi.
Ham yağ tonu 2 bin dolara yükseldi
Rusya ve Ukrayna’da yaşanan savaş öncesi ham yağ ton fiyatının 1400 dolar civarında olduğunu ve şu an 2 bin dolara yükseldiğine dikkat çeken Büyükhelvacıgil, şunları söyledi:
Biz dönem başında ham yağ ton fiyatları 1330 dolar civarında iken, kasım- aralık ayında, hatta ocak ayında en son savaş öncesi 1400- 1460 dolar civarında iken bugün 2 bin doları geçen fiyatları duyuyoruz. Lakin bir yandan da bu fiyatı duyduğumuzda bile satış gerçekleşmiyor. Satış gerçekleşse ‘Swift’ ile ilgili Rusya’nın bankalarla olan sorunu var. Gerisinden tahmil- tahliye sorunları, eserin nasıl geleceği sorun var. Tek dileğimiz umarız bu savaş biter, beşerler müzakere masasında buna tahlil bulabilirler. Umarım çabuk çözülür diye düşünüyorum.
Ukrayna’da ekim olmazsa meşakkat yaşanabilir
Savaş nedeniyle Ukrayna’da bu yıl ekim olmazsa önümüzdeki yıl da sorun yaşanacağını belirten Büyükhelvacıgil, devletin tedbir alması gerektiğini, ayçiçeği ve türevleri aspir, kanola ve soya üretiminin desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Büyükhelvacıgil, eser gereksiniminin Balkan ülkelerinden karşılanabileceğini tabir ederek, ”Balkan ülkelerinde eser var. Moldova, Bulgaristan ve Romanya’da biraz eser var. Oralarda da bizimle eş paha ölçüde eser üretiyorlar. Onların nüfus yapıları bize nazaran daha az. Devletimizin güçlü ve hoş münasebetleri var. Zira özgür piyasaya çıktığınızda satıcılar çekiniyor ve uzak duruyor. Güya devletimizin bu ortada devreye girip çok rahat eser tedarik edebileceğini umuyorum. Ona yapacak kudrete sahibiz” dedi.
Ürün tedariki sorunu yaşanmaya devam ederse stokçuların piyasaya çıkabileceğini tabir eden Büyükhelvacıgil, ”Mal bulamazsanız, ister istemez stokçular olacaktır, o bir gerçek. Lakin önemli olan biz hoş bir ülkeyiz, hoş insanlarımız var. Buna fırsat vermezler diye düşünüyorum” diye konuştu.
Yağlı tohum fiyatının yükselmesine karşın şu an bu artışın tüketiciye yansıtılmadığını belirten Büyükhelvacıgil, ”Yağlı tohumun ton fiyatı şu an 2 bin dolar civarında; lakin süreç oluşmadı. Tüketiciye fiyat olarak pek fazla bir şey hissettirmemeye çalışıyoruz. Dalımıza bir defa daha teşekkür ediyorum. Çok şık ve değerli davranıyorlar. Fırsatçılık diye bölümün asla gayesi yok. Zira biz yağ bölümüyüz her vakit sorumluluğumuz var. Bu sorumluluğumuz şuurunda arza devam ediyoruz” tabirlerini kullandı.
