Buğdaydan sonra Türkiye’nin kapısında yağ krizi görünüyor. Türkiye yakın olması nedeniyle en çok Rusya ve Ukrayna’dan ayçiçeği yağı ithal ediyor. İki ülke ortasında çıkan savaş Türkiye’nin ham yağ ithalatını vurdu. Ham ayçiçeği yağı Azak Denizi’nde bulunan Rostov Limanı’ndan yükleniyor. Rusya, Türkiye’nin 15-16 gemisini burada bekletiyor. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği “Bu gemilere müsaade verilmezse Türkiye’de yağ kahrı olur” dedi.
Dünya Gazetesi’nden Ali Ekber Yıldırım’ın haberine nazaran; Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’ne yazı yazarak stoklarda en fazla Mart sonu, Nisan ortasına kadar yetecek kadar yağ kaldığını, Rusya’nın, ithalat gemilerine müsaade vermesi için Dışişleri Bakanlığı ve Rusya Büyükelçiliği nezdinde acil teşebbüste bulunulmasını istedi.
Türkiye yağ ithalatının yüzde 70’i Rusya ve Ukrayna’dan
Rusya-Ukrayna savaşı Türkiye’yi yağ krizine sürükleyebilir. Dünyanın en büyük ayçiçeği ithalatçısı olan Türkiye, bu ithalatı da yüklü olarak Ukrayna ve Rusya’dan gerçekleştiriyor. İki ülke ortasında çıkan savaş Türkiye’nin ham yağ ithalatını büyük oranda durdurdu.
Ham ayçiçeği yağı ithalatında kilit noktalardan biri Azak (Azov) denizi. Türkiye’ye ithal edilen ayçiçeği yağının büyük kısmı bu bölgede bulunan Rostov Limanından yükleniyor. Rusya, Türkiye’nin 15-16 gemisini burada bekletiyor. Bu gemilere müsaade verilmezse Türkiye’de yağ badiresi olur.
Stokta market rafları dahil 1-1.5 aylık yağ kaldı
Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği İdare Şurası Lideri Tahir Büyükhelvacıgil Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’ne gönderdiği yazıda yağda yaşanan durumu şöyle tabir ediyor:
“Malumlarınız olduğu üzere bir müddettir devam eden Rusya – Ukrayna çatışmasında ülkemizin kayıpları her geçen gün daha ileri düzeye çıkmaktadır. Mevcut durumda Bitkisel yağ dalı öteki besin dallarına nazaran çok daha stratejik duruma gelmiştir. Ülkemizin stokları, market rafları dahil mart sonu yahut nisan ortasına kadar yetecek seviyededir. Hali hazırda bölümümüzün Rusya ve Ukrayna siparişli 15-16 adet gemisi Karadeniz limanlarında beklemektedir.
Ham yağın tonu 2 bin doları geçti
Bir iki hafta evvel tonu 1400 dolar düzeylerindeki yağ fiyatları memleketler arası piyasalarda 2000 doların üzerine tırmanmış durumdadır. Daha ileri safhada düşünüldüğünde fiyat telaşını bir tarafa bırakmış, ham husus bulamama noktasına gelmiş durumdayız. Mevcut durum hızla besin arz güvenliği düzeyine evrilmektedir.
Rusya farkına varmadan Türkiye’ye besin ambargosu uyguluyor
Sektörümüzün ham ayçiçeği yağı ithalatında kilit noktalardan biri Azak (Azov) denizidir. Gemilerimizin büyük çoğunluğu bu bölgede bulunan Rostov Limanından yüklenmektedir. Fiili duruma bakıldığına Azak denizi Rusya silahlı kuvvetleri tarafından büsbütün denetim altına alınmış ve bir iç deniz durumuna gelmiş durumdadır. Durum böyleyken Rusya Federasyonu bu bölgeden hala kargo gemilerinin çıkışına müsaade vermemektedir. Bir diğer açıdan bakıldığında Rusya’ ya ambargo düzeyini her gecen gün yükselten AB(Avrupa Birliği) ülkelerine dahi gaz satarak bir formda ticaretini devam ettiren Rusya, tahminen de mevcut durumun farkına varmadan ülkemize besin ambargosu uygulamaya başlamıştır.
AB ve öbür bölge ülkelerine nazaran Rusya ile ülkemiz bağları çok daha ileri seviyede olup, gerek Dışişleri Bakanlığımız, gerekse Rusya Büyükelçiliğimiz nezdinde teşebbüslerde bulunularak, Azak Denizi’nin ivedilikle ulaşıma açılması ülkemiz açısından hayati kıymete sahiptir. Gereğini bilgilerinize arz ederiz.”
Ayçiçeği yağına büyük artırım olacak
Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği bu yazıyı 2 Mart 2022 tarihinde Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’ne gönderdi. Yağ sanayicileri, Bakanlığın teşebbüsleri ile Rusya’nın gemilere müsaade vermesi için gayret gösterirken bir yandan da artan fiyatlar karşısında çaresiz kaldı. Tonu 1400 dolar olan ham ayçiçeği yağı fiyatının ton başına 2 bin doları geçmesi nedeniyle iç piyasada büyük artırım olacak. Rusya’nın müsaade vermesiyle Türkiye’ye gelecek yağın maliyeti ve işlenmesi 2 bin 400 doları bulması bekleniyor. Her şartta ayçiçeği yağı tüketiciye artırımlı olarak satılacak.
