Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü tarafından, 1-7 Mart Zelzele Haftası münasebetiyle Türkiye’de zelzele riskleri konusunda farkındalık yaratmak, Türkiye’deki depremsellik hakkında bilgi paylaşmak ve Rasathane’nin yeni taşınabilir uygulamasını tanıtmak gayesiyle basın toplantısı düzenlendi. Toplantıya, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Enstitü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali Pınar ve BÜ KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Kıymetlendirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalafat katıldı.
‘Marmara için iddiası sarsıntı büyüklüğü 7 üzerinde’
Toplantıda konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, zelzele varsayımlarının yapılabildiğini lakin vaktini söylemenin mümkün olmadığına dikkat çekti.
Prof. Dr. Özener, “Marmara zelzelesi için vakit geldi mi bilmiyoruz. Bir sona hakikat gidiyoruz lakin sonun ne vakit geleceğini bilmiyoruz. Bir gücün biriktiğini biliyoruz, olabilecek potansiyel zelzelenin de büyüklüğünü görüyoruz lakin ne vakit açığa çıkacağını bilmiyoruz. Bugün, yarın, 6 ay sonra olacak demenin bir manası yok lakin müddet geçtikçe biriken güç artıyor. Biriken güç artıyor demek mümkün zelzelenin büyüklüğünün artması demek. Marmara için varsayımım 7’nin üzerinde olur. Bu mevzuda yapılmış çok bilimsel çalışma var. Farklı senaryolar da var. Benim içinde olduğum bir kümenin yapmış olduğu bir çalışma 7.2 diyor” dedi.
Deprem sayısındaki artış algı eşiğimizle alakalı
Geçmişe kıyasla bugün Marmara Denizi içindeki 0.2 büyüklüğündeki zelzeleleri bile çözebildiklerini söz eden Prof. Dr. Özener, “Bizim algı eşiğimiz daha âlâ duymaya başladı. Zelzele sayısındaki artışlara baktığımız vakit hem daha uygun duymaya başladık, daha âlâ duyunca da olan 5’in üzerindeki büyük zelzelelerin de artçılarını da çok net kaydedebiliyoruz” tabirlerini kullandı.
Deprem olmadan erken ikaz mümkün değil
Depremin olmadan bilinme talihinin olmadığını söyleyen Prof. Dr. Özener, “Deprem olmadan bir şey bilme bahtınız yok. Sarsıntının P ve S dalgası var, sarsıntı olduktan sonra zelzelesi çözüp size ‘yıkıcı dalga geliyor’ diye bilgi veriyor. Sarsıntı erken uyarısı demek olmadan bulmak değil” diye konuştu.
Marmara’da 2030 yılına kadar 7 büyüklüğünde zelzele mümkünlüğü yüzde 64
BÜ KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Kıymetlendirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalafat ise, istatistikler yaptıklarına dikkat çekerek, “Marmara’da 2030 yılına kadar 7 büyüklüğünde bir zelzelenin olma mümkünlüğü yüzde 64, 2050’ye kadar yüzde 75, 2090 kadar yüzde 95 olasılıklı. 2090’a kadar bu iş bitecek diyemeyiz. Bu türlü istatistikler var fakat bu hiçbir sarsıntının evvelce belirlenmesi değildir. Bu bize şunu veriyor ‘Marmara’da zelzelenin tehlikesi aşikâr, bu sarsıntı olacak.’ Bizim yapmamız gereken toplum olarak sarsıntı şuuru yüksek bir toplum haline gelebilmemiz, dirençli bir toplum olabilmemiz ve zelzelenin vereceği ziyanları en aza indirebilecek, riskleri azaltma çalışmaları yapmaktır” dedi.
Uygulama ile kıymetli bilgiler ulaşacak
Türkiye’de gerçekleşen son zelzele bilgilerine ulaşılabilen, zelzele hissettiğinde kişinin bilgi girebileceği Rasathane Taşınabilir Uygulamasının kullanmasıyla kıymetli bilgiler edinileceğini belirten Enstitü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali Pınar, “Depremi hissettiğinizde uygulamaya dönüş yaparsanız rasathaneye değerli bilgi ulaşacak. Sizden gelen bilgiyi de ileriye dönük çalışmalar yaparak, bilhassa sarsıntı ziyanlarını azaltma konusunda kıymetli bir bilgi elimize ulaşmış olacak” dedi.
‘Marmara’da senede 1-2 zelzele çok değil’
Pınar, “Marmara Bölgesi’nde zelzele aktifliği çok yüksek diyoruz lakin neredeyse senede 1-2 4’ten büyük sarsıntı aslında çok değil. Marmara’da senede 1-2 tane 4’ten büyük zelzele çok değil. Marmara Denizi içinde zelzele sayısının düşük olması iki türlü açıklanabilir. Biri gelen sismik gücün tamamı birikiyor olabilir. İkincisi de sismik enerjiyi zelzelelerle değil de akıp gidiyor olabilir, birikmiyor” sözlerini kullandı.
