Dünya Gazetesi’nden Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran; PPK’nın vereceği kararı merakla bekleyen iş dünyası ise faiz artırımı konusunda ikiye ayrılmış durumda. Gerçek dal temsilcilerinin bir kısmı, enflasyon ve kur maliyetinin faiz maliyetinden daha ağır olmaya başladığını lisana getirirken, siyaset faizinde 100 baz puanlık bir artışın en azından piyasaya daha olumlu bir sinyal vereceğini, doların üst taraflı hareketini de bir ölçü dizginleyebileceğini belirtiyor. Faizin 100-200 hatta 300 baz puan artırılsa dahi tesirinin ‘cılız’ olacağını düşünen birtakım gerçek dal temsilcileri ise mümkün artışın siyaset faizi baz alınarak piyasaya kullandırılan ‘ucuz’ kredinin maliyetini artıracağını, haliyle istikrarları mevcut şartta olumsuz etkileyeceği görüşünde.
Yorgancılar: Gerçek siyaset faizi yüzde 25
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Lideri Nadir Yorgancılar, gerçek siyaset faizinin yüzde 14 değil, devletin borçlanma faizi olan yüzde 25 düzeyinde olduğuna dikkat çekerek, “Esas siyaset faizi nedir diye sorarsanız, devletin borçlanma faizidir derim. Bu oran da yüzde 25’ler düzeyinde. Hasebiyle yüzde 14-15 siyaset faizinin bir manası yok. Gerçek siyaset faizi yüzde 25. Cumhurbaşkanımızın görüşü, faiz yükseldikçe enflasyon yükseliyor biçiminde.
Ama çıkan sonuçlara baktığımızda ise faizin düştüğünü, fakat enflasyonun hala yükseldiğini görüyoruz” dedi. Bu açıdan bakıldığında faizin bir puan artırılmasıyla dövizde bir düşüş kelam konusu olabileceğini söyleyen Yorgancılar, bu artışın piyasaya olumlu bir tesiri olabileceğini söz etti.
Sükan: Faiz değişmeyecek
TOBB Kağıt ve Kağıt Eserleri Sanayi Meclisi Lideri Erdal Sükan da siyaset faizinin bu ay pas geçileceğini düşünenlerden. Doların 15 TL’ye yaklaştığına işaret eden Sükan, olağan sistemde siyaset faizinin artırılmasının dolardaki artışı bir ölçü engelleyeceğini söylerken, “Ancak bu sistemden vazgeçildi. O denli bir taahhütte bulunuldu ki bu iş bir müddet daha götürülecek, faiz değişmeyecektir” sözlerini kullandı.
Eroğlu: Faizi artırmak gerekir
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisi Lideri Yavuz Eroğlu, iktisat idaresinin ihracat yüklü bir büyüme öngördüğünü, bu taraftan bakıldığında döviz maliyetinin ihracat için pek bir şey değiştirmediğini, fakat içinde bulunulan sürecin iç piyasayı berbat etkilediğini söz etti. İç piyasadaki maliyet enflasyonunun durdurulmak istenmesi halinde faiz artırımının kendi içinde bir tutarlılığı olduğunu kaydeden Eroğlu, “Buradaki strateji nasıl büyümek istiyoruz? İç piyasadaki mevcut daralma öncelenecekse faizi artırmak gerekir. Enflasyonu düşürmek için ‘düşük faiz’ şu an bir formül üzere görünmüyor. Dövizi belirli bir düzeyde tutmak için faiz artırmak gerekiyor. Döviz hükümete de yük olmaya başladı. KKM hesapları Hazine’ye yük olacak. Bu nedenle, Rusya-Ukrayna savaşı, KKM hesaplarının ödemeleri ve iç piyasadaki maliyet enflasyonunu da hesaba katarsak, bir ölçü faiz artışı yapmak gerekli” sözlerini kullandı. Öte yandan ihracatın devamı için gerekli yatırımlara yönelik kredilerin de bir ölçü artırılması gerektiğini vurgulayan Eroğlu, “Hem KGF paketi genişletilir hem de bir ölçü faiz artırımı yapılırsa istikrar sağlanabilir” halinde konuştu.
Önel: Fiyatların yatay seyri, faizin maliyetinden daha önemli
Yoğunlukla iç piyasaya çalışan gerçek bölüm temsilcileri ise faiz maliyetinden daha çok enflasyon ve kur maliyeti altında ezilmiş durumda. İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel, son günler yaşanan kıymetli jeopolitik gelişmelerin tüm dünyayı olduğu üzere Türkiye’yi de olumsuz etkilediğine değinirken, “Rusya-Ukrayna savaşı kaynaklı artan güç fiyatları ve arz kahrı, başka tarafta kömür ve tahıllardaki fiyat artışları ve kısıtlamalar enflasyonla gayret ettiğimiz şu devirde maalesef bizi olumsuz etkiliyor. Öbür taraftan savaşın uzaması, beklediğimiz turist sayısını da olumsuz etkileyecektir. İşletmelerin hammadde ve girdi maliyetlerimdeki artışın devam etmesi enflasyonla uğraşa ziyan verebilir, bu sebeple bizim beklentimiz kuralların tekrar gözden geçirilip, faiz konusunda piyasaların beklentileri doğrultusunda konum alınması, böylelikle kur kaynaklı dalgalanmanın azaltılması ve fiyatların yatay seyri, faizin maliyetinden daha kıymetli olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Dalgakıran: Ucuz kredi var lakin kaynak yok
Zayıf bir ihtimal de olsa mümkün faiz artışını kıymetlendiren birtakım gerçek dal temsilcileri, bu adımın mevcut durumda piyasaya katkısının olmayacağını belirtiyor. Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Lideri Adnan Dalgakıran, enflasyonun yüzde 54 olduğu bir devirde siyaset faizinin 200- 300 baz puan artırılmasının bir şey değiştirmeyeceğini söyledi. Bu oranda bir faiz artışının ucuz kredi avantajının da yitirilmesine neden olabileceğini belirten Dalgakıran, “Faizlerin burada olması aslında iş dünyasına bir avantaj sağlıyor. Siyaset faizi baz alınarak kullandırılan krediler var. Lakin bu kadar ucuz kredi olmasına karşın bu krediler alınabiliyor mu? Buna bakmak lazım” sözlerini kullandı. Dalgakıran, “Krediye gerekli kaynağın olması için insanların mevduata para yatırması lazım. Yüzde 50’nin üzerinde enflasyon olan bir yerde, yüzde 15 faiz ile para yatırır mı beşerler, yatırmaz. Yatırılmayacağı için kaynak oluşmuyor, kaynak olmadığı için ucuz kredi de kullandırılamıyor” diye konuştu.
Fayat: Cumhurbaşkanımızın siyasetlerine ters
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Onur Fayat da mümkün bir faiz artışının piyasada kredi maliyetlerini etkileyeceğini savunuyor. Bu türlü bir faiz artışı beklemediğini söyleyen Fayat, “Hazine’nin KKM’de daha az maliyet ödemesi için kuru biraz düşürmek ismine 200-300 baz puanlık artış ihtimali konuşuluyor, fakat bu hem Cumhurbaşkanımızın siyasetlerine karşıt. Hem de gerçek dala bir avantaj sağlamaz” dedi. Siyaset faizinin kimsenin kullanmadığı bir faiz oranı olduğunu kaydeden Fayat, “Ancak artırılması halinde, siyaset faizi baz alınarak kullandığımız Eximbank kredilerinde de faizi üst çıkarır. 200-300 baz puan artırılmasının bir manası yok. Pas geçilmesi şu an için dengelerin bozulmaması ismine önemli” tabirlerini kullandı.
Merkez 2 aydır faizi pas geçiyor
Mart 2021’de yüzde 17’den yüzde 19’a çıkarılan siyaset faizinde, Eylül 2021 itibariyle aşağı taraflı hareket başladı. PPK, 23 Eylül 2021’deki toplantısında siyaset faizini 100 puan indirerek yüzde 18’e çekmiş, akabinde 2 Ekim 2021 tarihinde ise 200 baz puan, 18 Kasım 2021’deki toplantıda 100 baz puan ve 16 Aralık 2021’de 100 baz puan daha indirerek yüzde 14’e düşürmüştü.
