Küreselleşen dünyada mesken dışı yeme-içme oranı giderek artıyor. Gastronominin gelişmesi de büyük bir ehemmiyet kazanıyor. Türkiye, zenginliğiyle bu manada büyük bir ekonomik güce sahip olma potansiyeline sahip. İşte tam da bu yüzden iki yılllık bir pandemi ortasının akabinde dünyanın ve Türkiye’nin ehil isimlerinin katılacağı bir tepe düzenleniyor. 3. Küresel Gastroekonomi Tepesi 11 Mayıs’ta başlıyor… TURYİD İdare Heyeti üyesi ve Komite Lideri Ebru Köktürk Koralı ile pideyi pizzanın ötesine taşımanın, peynirimiz, zeytinyağlımız ile katma paha yaratmanın yollarını konuştuk.
– Doruğa kimler katılıyor, neyi tartışacaksınız?
Gastronominin uygunlaştırıcı gücünü gördüm
– Uzunca bir mühlet kameranızla memleketin dört bir yanına gittiğinizi, gastronomi belgeseli çektiğinizi biliyorum. Uzun yıllardır yeme-içme bölümünde kritik vazifelerde bulundunuz, fakat bu belgesel süreci size ne öğretti?
Bana Anadolu’yu öğretti. Çok düzgün beşerler tanıdım, sofralarına konuk oldum, onları sakince dinlemeyi öğrendim. Hiçbir yönlendirme olmadan konuşmalarını kaydettim, hayranlıkla izledim. Başladığımdaki ben ile bittiğindeki ben ortasına fark koymamı sağladılar. 22 bayan ile görüştüm, hepsinin öyküsü birbirinden farklı. Gastronominin uygunlaştırıcı gücünü gördüm, ekonomik bağımsızlığın yarattığı özgüveni gördüm. Hepimizin dünyanın en büyük toplumsal ağında bir noktada durduğumuzu ve bağımsız gözükse de birbirimize derin bir bağla bağlı olduğumuzu hissettim.
– Gastronomi, turizmde sürdürülebilir bir ekonomik büyüme modeli olarak masaya yatırılacak. Türkiye’de gastronomi etrafında yaratıcı bir iktisat oluşturabiliyor muyuz, yoksa bizim için turizm hâlâ deniz ve kum mu?
Bizim için alışılmış deniz, kum, güneş ve kültür turizmi coğrafik ve tarihi özelliklerimiz açısından hâlâ birinci sırada. Gastronomi, gelen turist harcama oranlarının artışında önemli bir fark yaratıyor. Konaklama için rezervasyon sürecini online kanallarda 15-20 dakikalık kararlarla belirleyen konuk, yemek tecrübesi için 60 dakikayı aşan müddetlerle farklı seçenekleri araştırıyor. Yalnızca bir restoran tecrübesi yaşamak için çıkılan seyahatler, takip edilen dereceler, yıldızlar Michelin ve 50 Best sıralamalarını takip eden gezginler var. Biz de kebap deneyi için Adana’ya, eşsiz mutfak tecrübeleri için Gaziantep ve Antakya’ya gidiyoruz. Gastronomi kentlerimiz çoğalıyor, Anadolu’da büyük bir çaba var. Gastronomiyi ayırt edici, fark yaratıcı bir marka kıymeti olarak gören kent idareleri bu alanda etkinlikler yapıyor, mutfaklarını tanıtıyor. Bağlar, şaraphaneler ve bunların etrafında oluşan rotalar öne çıkıyor. Şarap her açıdan ülkemizin en katma bedelli eseri.
– Pekala ne yapmalı? Nasıl bir yol izlenmeli? Mesela devletin bir teşebbüsü var mı? Belediyeler bu mevzuda bir planlama yapıyor mu?
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kurulan TGA turizm geliştirme ajansı yurt dışında çok uygun kampanyalar ve etkinlikler düzenliyor. Son derece değerli çalışmalar yapıyor. İrtibat kanallarını çok güzel kullanıyorlar. Her şeye karşın uygun giden bir turizm potansiyelimiz var, şunu eksik yapıyoruz demek sıkıntı. Lokal idarelerde farkındalık var. Teşebbüsçüler destekleniyor, üretici pazarları ve kooperatifler kuruluyor, coğrafik işaretli eserlere ilgi büyük. Ben 10 yıl öncesine nazaran büyük bir değişim yaşadığımızı düşünüyorum. Düzgün besine ulaşmak isteyen kent insanı ve kırsalın üreticileri toplumsal medyada buluşuyor, alışveriş yapıyor. Bence şimdilik her şey kusursuz gidiyor.
Çocuklarımızın beslenme çantasını düzeltmek…
– Bundan sonrası için beklentiniz ne?
Çocuklarımız için okul mutfaklarını, yurt yemeklerini, beslenme çantalarını uygunlaştırmak. Mutfak kültürümüzü onlarla yaşatmak, geleceğe taşımak. Onların genç yaşta farklı kültürleri tanımasını ve bütün Anadolu ile kucaklaşmasını sağlanması. Gitmeden görmeden bilemeyiz, tanımazsak, tatmazsak sevemeyiz. Oburu ise yurt dışında mutfak kültürümüzü bir tecrübe modasına dönüştürmek. Mesela esnaf lokantalarımızı yurt dışına açmak, zeytinyağlı ve tencere yemeklerimizi yaygınlaştırmak. Pideyi pizzanın ilerisine taşımak. Bu türlü olursa eser ihracatı konusunda farklı bir boyuta geçeceğiz. Şarabımız, peynirimiz, zeytinyağımız, tarhanamızla yaratacağımız katma pahası düşünün.