1990’larda başlayan elektriğin özelleştirilmesi sürecinin 2001 yılında ve 2013 yılında çıkarılan Güç Piyasaları Kanunu (EPK) ile tamamlandığını söyleyen Fuat Uğur, “Ardından elektrik gücünün birbirinin içine girmiş bir sürü tarifeyle spot piyasası denilen, ticari bir mal üzere alınıp satılabildiği güç borsası oluşturuldu” dedi.
Uğur, yazısında “Vatandaş ne spot piyasa anlar, ne gün içi piyasası ne de gün öncesi piyasası… Konutuna gelen faturaya bakar. Toplam bedelin ne kadarını EÜAŞ’den almış, ne kadarını spot piyasadan temin etmiş umurunda değildir. Fakat gerçek sebep aşikardır: Bir kamu hizmeti olması gereken elektrik üretim, dağıtım ve tedarikinin özelleştirilmesi! Demek ki özelleştirme olmasaydı, devlet vatandaşa elektriği 32 kuruş yerine örneğin 60 kuruştan satar, kendi de ziyan etmezdi, vatandaş da” tabirini kullandı.
Uğur şöyle devam etti:
“Fail, ‘Elektrik faturamı ödemiyorum’ diyerek yeniden tahrikte tepe yapan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun ‘Ahlatlıbel Tepesi’nde yan yana geldiği ittifak ortağı Ali Babacan’dan diğeri değil. Zira elektriğin özelleştirilmesinin mimarı bizatihi o.
Diyeceksiniz ki: ‘Erdoğan da Başbakan’dı ve müsaade verdi.’ Hakikat, keşke vermeseydi ve o küreselci finans lobisinin temsilcisine dur deseydi.
Sonuçta özelleştirmeden geri dönülmesi için geç kalınmış değil. En azından kamunun hissesini yüzde 70’lere çıkarmak mümkün.
Elektrik üretiminde yüzde 40 civarında dışa bağımlıyız ne yazık ki hâlâ. En büyük maliyet girdisi de doğalgaz ve Türkiye’nin altı kömür kaynıyor lakin ithal kömür. Hem fiyatları artıyor hem de artan döviz fiyatlarına endeksli. Çift taraflı kazık. Yenilenebilir gücün hissesinin yüzde 20’lerden yüzde 40’a çıkması, hidroelektrik santrallerinin hissesinin Yusufeli üzere devasa barajlarla artması sıkıntımızı büyük ölçüde çözecek lakin özelleştirmenin dayattığı sorun tekrar her krizde karşımıza çıkacak. Bu nedenle en âlâ tahlil, kamunun hissesini artırma.”
EPDK açıklamasında şöyle denilmişti:
“2022 yılı için yapılan perakende satış tarifelerinde GTŞ’lerin yaklaşık 125 milyar kwh’lik bir elektrik satışı olacağı öngörülmüştür. Bu elektriğin 25 milyar kwh’lik kısmı EÜAŞ’tan 31,86 kuruşa alınacağı, geri kalan 100 milyar kwh’lik kısmı ise spot piyasadan yaklaşık 150 kuruştan alınacağı öngörülmüştür. Hasebiyle yük ortalama güç alım fiyatı 125 kuruş/kwh civarındadır.
Devlet sübvansiyonu ile gtş’ler vatandaşlarımıza daha ucuza elektrik satmaktadır. Şirketlerin, epdk’nın belirlediği oranların üzerinde kar etmesi ise mümkün değildir.
GTŞ’ler, 125 kuruşa mal ettiği elektriği mesken düşük kademeye 79, mesken yüksek kademeye 135 kuruş, endüstriye (OG) 156 kuruş ve ticarethaneye (AG) 189 kuruşa satmaktadır.
GTŞ’lerin, EÜAŞ’tan 32 kuruşa elektrik alıp endüstriye 1 TL 75 kuruş, ticarethane 2 lira 74 kuruş, hanelere 1 lira 37 kuruş (210 kwh altı), 2 lira 6 kuruş (yüksek kademe) fiyatlar ile satış yaparak yüzde 330-yüzde 546 kar yaptığı halindeki bilgi hakikat değildir. GTŞ’ler, düzenlenen tarife içindeki müşterilere yapacakları güç satışından elde edecekleri kar oranı “Net Kar Marjı” ile sonlandırılmış olup bu oran 2021-2025 periyodu için yüzde 2,38 olarak belirlenmiştir. Yani argüman edildiği üzere 32 kuruşa elektrik satın alınarak astronomik seviyede kar elde edilmesi katiyetle kelam konusu olamaz.”
