Yaşlı nüfus artış suratına paralel olarak yaşlılık ve yaşlı sıhhati mevzularında farkındalık yaratmak hedefiyle 18–24 Mart “Yaşlılara Hürmet Haftası” olarak anılıp bu tarihlerde etkinlikler düzenleniyor.
Dünyada sıhhat alanındaki gelişmeler, ömür standartlarının ve refah seviyesinin yükselmesi, doğum ve mevt oranlarındaki azalmayla ortalama hayat mühleti artarken nüfusun yaş ortalaması da yükseliyor.
Yaşlı nüfusun toplam nüfusa oranının yüzde 10,0’u geçmesi, nüfusun yaşlanmasının göstergesi kabul ediliyor.
Avrupa kıtası yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu kıtaların başını çekerken dünya genelinde 65 yaş ve üstü şahıslar en fazla düşük ve orta gelirli ülkelerde görülüyor.
Küresel nüfus yapısında yaşlı olarak kabul edilen 65 yaş ve üzerindekilerin sayısı her geçen gün artarken bunun toplumun çabucak her tarafını etkilediği belirtiliyor.
Dünya nüfusunun yaklaşık 1 milyarını 60 yaş ve üzerindekiler oluştururken nüfusun yaşlanması, en fazla ülkelerin toplumsal güvenlik sistemlerini ve ekonomilerini etkiliyor.
En yüksek yaşlı nüfus oranı Avrupa’da
Son on yıllarda süratle ve büyük oranda artış gösteren dünya nüfusu, 1999’da 6 milyar iken 2011’de 7 milyarı buldu, bu yıl ise BM bilgilerine nazaran dünya nüfusu 7,9 milyarı aştı.
Dünya nüfusunun yüzde 59,33’ü Asya kıtasında yer alırken 17,51’i Afrika, 9,77’si Avrupa, 8,37’si Güney Amerika, 4,73’ü Kuzey Amerika ve 0,56’sı Okyanusya’da bulunuyor.
İnternet üzerinden istatistik bilgileri sunan “Statista” şirketinin 2021’e ait datalarına nazaran, yaşlı nüfus oranında yüzde 19 ile Avrupa başı çekerken burayı yüzde 17 ile Kuzey Amerika, yüzde 13 ile Okyanusya, yüzde 9 ile Asya ve Güney Amerika izledi. Ortalama hayat müddetlerinin en düşük olduğu Afrika kıtası ise yüzde 4 ile yaşlı nüfus oranı en düşük kıta oldu.
Almanya 17,78 milyonla Avrupa yaşlı nüfusuna en fazla katkıyı yapan ülke olurken burayı 13,76 milyonla İtalya, 13,16 ile Fransa ve 12,24 ile İngiltere takip etti.
BM’ye nazaran, 1950-2010 ortasında ortalama hayat mühleti 46’dan 68 yıla çıkarken 2020’de bu oran 73,2’ye yükseldi.
“Statista”nın 2021 yılına ait bilgilerine nazaran ise dünya nüfusunun yüzde 26’sını 15 yaş ve altındakiler, yüzde 10’unu ise 65 yaş ve üzerindekiler oluşturuyor.
En fazla yaşlı insan sayısı Çin’de
Yaşlı nüfusun genel nüfusa oranı yüzde 11,9 olan 1,4 milyar nüfuslu Çin, 166 milyonla en fazla yaşlı nüfusuna sahip ülke pozisyonunda bulunuyor. Bu ülkeyi ise 84,9 milyonla Hindistan, 52,76 milyonla ABD ve 35,58 milyonla Japonya takip ediyor.
Ortalama ömür müddetinde 85 yıl ile Japonya başta gelirken bu ülkenin akabinde 84,25 yıl ile İsviçre, 84,07 ile Singapur, 84,01 ile İtalya geliyor.
Afrika kıtası en düşük yaşlı oranlarına sahip bölge olarak öne çıkarken Orta Afrika Cumhuriyeti 54,36 yıllık ortalama hayat mühletinin en düşük olduğu ülke oldu.
Dünyada her 8 bireyden biri 60 yaş ve üstünde ve BM’ye nazaran, doğurganlık oranları düşmeye ve ortalama hayat müddeti yükselmeye devam ettiği sürece dünyadaki yaşlıların sayısı istikrarlı halde artacak.
Dünya genelinde 2050’de 65 yaş üzerindeki insan sayısının 1,5 milyarı bulması ve yaşlı nüfusun, dünya nüfusunun yüzde 22’sini oluşturması bekleniyor.
Nüfus varsayımlarına nazaran, 2050 prestijiyle yaşlı nüfusuna dünya nüfusunun yarısından fazlasına mesken sahipliği yapan Asya kıtasının katkı sunması öngörülüyor.
Halihazırda dünya nüfusunun yüzde 12,3’ünü oluşturan 60 yaş ve üstü insanların 2050’ye kadar nüfusun yaklaşık yüzde 22’sini oluşturacağı iddia ediliyor.
Küresel ölçekteki yaşlı nüfusunun artmasının ülkelerin sıhhat sistemlerine daha büyük yükler getirip sıhhat harcamalarını artırabileceği tez ediliyor.
Türkiye’de yaşlı nüfus 5 yılda yüzde 24 arttı
Türkiye’de yaşlı nüfus, 2016’da 6 milyon 651 bin 503 kişi iken bu sayı son 5 yılda yüzde 24 artarak 2021’de 8 milyon 245 bin 124 kişi oldu.
Türkiye’nin çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2016’da yüzde 8,3 iken 2021’de yüzde 9,7’ye yükseldi. Yaşlı nüfusun 2021’de yüzde 44,3’ünü erkek nüfus, yüzde 55,7’sini de bayan nüfus oluşturdu.
Nüfus varsayımlarında yaşlı nüfus oranının 2025’de yüzde 11,0, 2030’da yüzde 12,9, 2040’da yüzde 16,3, 2060’da yüzde 22,6 ve 2080 yılında ise yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
