Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’nın Maden Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle zeytinlik alanlarında madencilik faaliyeti yürütülmesi mümkün hale gelmişti. Buna karşı Danıştay’da yürütmeyi durdurma talepli iptal davası açılmıştı. Danıştay 8. Daire’nin Çiftçi Sen’in açtığı davada verdiği yürütmeyi durdurma kararının detayları belirli oldu.
Daire kararında Bakanlığın yetkisinde olan alanlarda yönetmelik çıkarma yetkisi olduğunu anımsatarak, Bakanlığın yaptığı yönetmelik değişikliğinin içeriğini şöyle açıkladı:
“Davalı Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı tarafından çıkarılan Yönetmelik değişikliği ile özetle; ülkenin elektrik gereksinimini karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlara denk gelmesi halinde faaliyetlerin öbür alanlarda yürütülmesinin mümkün olmadığı durumda madencilik faaliyeti bitiminde sahanın rehabilite edileceğine ve eski hale getirileceğine ait taahhütte bulunulması halinde zeytin alanının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının taşınmasına, alanda madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ait süreksiz tesisler inşa edilmesine kamu faydası dikkate alınarak Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığınca müsaade verileceği düzenlenmiştir”
Daire kararında Maden Kanunu’na atıfta bulunarak, zeytinlik alanlarda yalnızca Tarım ve Orman Bakanlığı’nın müsaadesiyle zeytinyağı fabrikaları ve küçük ölçekli ziraî sanayi işletmelerine müsaade verildiğini ve belediye hudutları içindeki zeytinlik alanların imar hudutları içine alınması halinde, altyapı ve toplumsal tesisler dahil, en fazla yüzde onu kadarlık kısmının yapılaşmaya açılabileceğini anımsattı.
SADECE TAAHHÜTNAME
Daire, Bakanlığın yönetmelik değişikliğine ait “… gerek Maden Kanununda yer alan ilgili kanun kararlarına nazaran alınacak müsaadeleri mecburî tutan karar gerekse Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun ile getirilen yasaklama ve sonlandırmalar göz arkası edilerek, zeytinlik alanlardaki zeytinlerin sökülüp taşınması, öteki yere dikilmesi, taşımanın mümkün olmaması halinde ise direkt madencilik faaliyetine başlanılarak faaliyetin sonunda sahanın rehabilite edilip eski haline getirilmesi istikametinde madencinin vereceği taahhütname ve davalı bakanlığın müsaadesi, bu alanlarda madencilik faaliyeti yürütülmesi için kâfi görülmüştür” denildi.
‘Davalı yönetimin savı yerinde görülmedi’
Daire, Bakanlığın yönetmelik değişikliğine ülkenin artan güç gereksinimini yerli kaynaklarla karşılama maksadını münasebet gösterdiğini aktararak, “3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun uyarınca korunma altında bulunan zeytinlik alanlardaki faaliyetlerin Kanun ile düzenlenmesi gerektiği ve esasen davalı Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’nın bu alanı kendi başına yönetmelik ile düzenleme yetkisi bulunmadığından davalı yönetimin bu argümanı yerinde görülmemiştir” diye kanaate vardı.
“Yönetmelik değişikliği ile zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetine davalı Yönetimin müsaadesi ve madencinin taahhütnamesi ile imkan sağlayan düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir” diyen Daire, yürütmeyi durdurma münasebetini şöyle açıkladı:
“Dava konusu düzenleme ile zeytinlik alanlarda, zeytinlerin sökülmek ve taşınmak ya da sökme ve taşıma yoluna dahi gidilmeksizin madencilik faaliyeti yürütülmesine imkan tanındığından, sökülen ve taşınan ya da madencilik faaliyeti nedeniyle tahrip olan alanların eski hale getirilmesinin mümkün olmaması sebebiyle Yönetmeliğin uygulanmasının telafisi güç ve imkansız ziyanlar doğuracağı açıktır”
