TBMM Anayasa Kurulu üyesi ve CHP Mersin Milletvekili Ali Yetenekli Başarır, Anayasa Komisyonu’nda görüşmelerine devam edilen “Milletvekili Seçim Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin geneli üzerinde konuştu. Başarır, teklifteki üç hususa dikkat çekti. Başarır, şunları söyledi:
‘Cumhur ittifakı kendine nazaran kıyafet dikiyor’
Bir seçim yasası yapıyoruz, seçim yasası önümüzde. Fakat sandık güvenliği, halk iradesi, eşitlik, temsilde adalet üzere mevzuların bir tarafa bırakılmış. Cumhur İttifakı kendine nazaran bir kıyafet dikiyor. Burada çok tartışmalı hususlar var. Aslında muhakkak başlı unsurlarda uzlaşsak, aşikâr ibareleri çıkarsak, aşikâr ibareleri getirsek tahminen uzlaşıyla bir seçim yasası yapmış olacağız. Tüm Türkiye, tüm yurttaşlarımız hem kendilerini inançta hissedecek hem de memnun olacak ancak maalesef ki bu türlü bir uzlaşıyı Anayasa Komisyonu’nda uzun müddettir bile sağlayamıyoruz.
Birinci unsur bilindiği üzere barajın yüzde 7’ye düşürülmesiyle ilgili bir unsur. Kimi arkadaşlarımız ‘düşürdük işte’ diyor. Pekala bu kâfi mi? Aslında kâfi değil. Ülkede 100 bin imza ile bir cumhurbaşkanı adayı gösterebiliyoruz lakin burada şayet ki beşerler ittifak içerisinde olmazsa üç milyon oy alan bir parti bir milletvekili çıkartamayacak durumda olabilir. Hiçbir parti ittifak yapmak zorunda değil. İttifak yapmak bir tercihtir. Değerli olan halk iradesinin sandığa yansıması ve onun sonucunda bu parlamentoda temsil edilmesidir. Yüzde 7 bir ödül değildir bana nazaran.
‘Niye en deneyimli hakim, seçim şurası lideri olmuyor’
Gelelim kıdemli hâkim problemine. İstanbul seçimlerinde, Ankara seçimlerinde sandık başkanlığı yapmış çok kıymetli yargıçlar sürüldü. İsterseniz isim de verebilirim. Bakın İbrahim Fikri Talman, Anadolu Adliyesi’nde Asliye Ceza Hâkimi vazifesini yapıyordu. 64.5 yaşındaydı. Ataşehir’de ilçe seçim konseyi lideriydi lakin ne oldu? Van’a yollandı. Van’a gitti, yerleşti, eşyalarını koydu ve makamına gittikten sonra emekli oldu. Bu türlü bir şey olabilir mi? Birçok hakim aslında kıdemli hakim o seçimde bir halde sürüldü. Ben sizin birinci sınıf olarak tanımladığınız yargıçlara neden güvenmeyeyim? Partinizin gençlik kollarından, bayan kollarından avukatlık yapan şahıslar çok yakın bir vakitte hâkim olarak alındı. Avukatlıktan, hakimlik ve savcılık mesleğine geçtiler. Bunlar sandık güvenliğini, seçim güvenliğini mi sağlayacak? Ben gençlerden korkmuyorum olağan ki gençler olsun lakin kıdemli olmamasından korkuyorum. Kıdemli yargıçlardan ne istiyorsunuz? Niçin en deneyimli, en çok misyon yapmış, sandıklara hakim beşerler neden seçim konseyi lideri olmuyor? Neden kuraya bırakıyorsunuz bunu? 60-62 yaşında pırıl pırıl, sicili tertemiz yargıçlar var. Neden bu değişiklik? Nedir bu değişikliğin münasebeti?
‘Eşitlik prensibine alışılmamış değil mi?’
11. unsurda ‘başbakan’ ibaresi kaldırıldıktan sonra ‘cumhurbaşkanı’ ibaresinin koyulmaması sakıncalı. Bu yasalaştıktan sonra o cumhurbaşkanı imza atacak ve bunu Resmî Gazete ’de yayınlayacak. Bir örnek verelim; Sayın Mahmut Tanal, cumhurbaşkanı adayı oldu, Sayın Erkan Baş cumhurbaşkanı adayı oldu; içimizden birimiz daha oldu. Bu beşerler otobüslerle gidecek seçim propagandasına fakat kendisine verilen seçim yardımını kullanabilecek lakin bu ülkenin cumhurbaşkanının 10’un üzerinde uçağı var ve o onunla seyahat edecek, makam otomobilleriyle seyahat edecek. Bakanım size soruyorum bu eşitlik prensibine muhalif değil mi? Cumhurbaşkanı bir partinin genel lideri, cumhurbaşkanı öbür tüm adaylar kadar eşit imkanlara sahip olmalıdır, ayrıcalıklı olmamalıdır. Bu Cumhurbaşkanı ibaresini eklemenin bu yasaya ne üzere bir ziyanı var? Cumhurbaşkanı bu türlü bir şey yapmaz diyeceksiniz ancak insanların rahatlaması için, Türkiye’nin rahatlaması için bunun olması lazım. Başbakan, bakanlar nasıl evvelce makam otomobilini kullanmıyorsa, nasıl devlet imkanlarını kullanmıyorsa cumhurbaşkanı da kullanmamalıdır. Çok yakın bir vakitte AKP’nin eski milletvekilleri, bakanları Beştepe’de yemek yemedi mi? Biz bu yemeğin parasını kim veriyor diye sorduk? Neden sorduk zira bu bir siyasi çalışmaydı. Şayet yurtdışından sahiden devlet liderleri gelmişse ve biz bunu ağırlamışsak buna kelamım yok. Yasanın herkese eşit olarak uygulanması lazım, tüm adaylara eşit olarak uygulanması lazım. Bizi bu durum vicdanen rahatsız ediyor. Ben bilhassa bu bahsettiğim üç unsurun çok sakıncalı olduğunu söylüyorum. Kıdemli yargıçların seçilmesine devam edelim, barajı kaldıralım ve seçim yasaklarına ait unsura başbakan kaldırıldıktan sonra ‘cumhurbaşkanlığı’ ibaresini oraya koyalım.
