Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, Söke Belediyesinde memur olarak çalışan kişinin de ortasında olduğu kurum çalışanının 2016’da parmak izi kayıt altına alındı, mesai takibi bu yolla yapılmaya başlandı.
Belediye çalışanlardan biri, uygulamanın kaldırılması tarafındaki talebinin belediye tarafından reddedilmesi üzerine Aydın 1. Yönetim Mahkemesinde iptal davası açtı.
İstemi kabul eden lokal mahkeme belediyenin idari sürecinin iptaline karar verdi. Bu kararın belediye tarafından istinaf kanun yoluna taşınması üzerine ise İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi 2. Yönetim Dava Dairesi, istinaf başvurusunu kabul etti, davayı kesin olarak reddetti. Uygulamanın, kamu faydasına ve hizmet gereklerine uygun olduğuna karar veren istinaf, parmak izi alınması yoluyla mesai takibinde, özel hayatın kapalılığının ihlali bulunmadığına hükmetti.
Kararın bildirisinin akabinde davacı memur, Anayasa Mahkemesine kişisel müracaat yaptı.
Başvuruyu pahalandıran Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20’inci unsurunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkı kapsamındaki şahsî dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Ayrıyeten ihlalin sonucunun ortadan kaldırılması, tekrar yargılama yapılması için karar örneğinin ilgili mahkemeye gönderilmesi kararlaştırıldı.
Kararın gerekçesinden
Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa’nın 20’inci unsuruna nazaran, ferdî dataların lakin kanunda öngörülen hallerde ve kişinin açık isteği olması halinde işlenebileceği tabir edildi.
6698 sayılı Ferdî Dataların Korunması Kanunu’na atıf yapılan kararda, kanunun 6. hususuna nazaran özel nitelikli şahsî bilgilerin işlemesinin, değerine binaen daha katı kurallara bağlandığı aktarıldı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM), parmak izlerini, biyolojik örnekleri ve genetik profilleri ferdî bilgi olarak nitelendirdiğine işaret edilen kararda, AİHM’in şahsî dataların kullanılmasında terslik bulunmaması için kâfi teminatları sağlayacak formda iç hukukta düzenleme yapılması gerektiğini vurguladığı da belirtildi.
Kararda, “Özellikle biyometrik bilgilerin kaydedilmesi metoduyla işçi takip sistemi uygulanabilmesi için kanunlarda düzenlenmeyen hallerde kişinin açık isteğinin mevcut olması gerektiği vurgulanmalıdır” denildi.
Açık isteğin varlığından kelam edilebilmesi için ise işlenecek şahsî bilginin kapsamı, emeli, sonları ve sonuçları hakkında çalışanın evvelce kâfi biçimde bilgilendirilmesinin elzem olduğu vurgulanan kararda, bu metodun kullanılması halinde çalışanın hak ve özgürlüklerini koruyacak garantilerin de ilgili yönetim tarafından sağlanmasının gerekli olduğu belirtildi.
Kararda, memurların mesai saatlerinin tespitine ait düzenlemelerin yer aldığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, çalışanın mesaiye devam durumunun denetimi ve bu hedefle özel nitelikli ferdî bilgilerin işlenmesine ait açık bir düzenlemenin bulunmadığı kaydedildi.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nda ise belediye teşkilatını sevk ve yönetim etme yetkisinin belediye liderine bırakıldığı anımsatılan kararda, “Bu yetki kapsamında, özel nitelikli ferdî dataların işlenmesine yönelik bir düzenlemenin yapılmadığı anlaşılmıştır” denildi.
Somut müracaatta müracaatçının açık isteğinin bulunmadığı, bu istikametiyle müracaatçının hakkına yapılan müdahalenin yasallık kaidelerini sağlamadığı belirtilen kararda, şu tespitler yapıldı:
“Anılan mevzuatta mesai takibi yahut çalışanın kontrolü maksadıyla özel nitelikli ferdî dataların işlenmesi, bu bağlamda biyometrik data bazlı takip sistemlerinin kullanılmasına dair temel asılları ve prensipleri belirleyen bir düzenlemenin olmadığı açıktır. Açıklamalar çerçevesinde, müracaatçının özel nitelikli ferdî dataların işlenmesine dair isteğinin olmadığı, çalışanın mesaiye ahenginin denetiminde biyometrik dataların işlenmesinin ve kullanılmasının anılan kanunlar ile ayrıyeten ve açıkça öngörülmediği konuları dikkate alındığında müracaata mevzu müdahalenin yasallık kuralını sağlamadığı sonucuna varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle şahsî dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir”
