Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir evvelki gün Antalya Diplomasi Forumu’nda Altay Tankı motorunun Güney Kore’den geldiğini açıkladı. Yani yılan öyküsüne dönen Altay Tankı’nda meseleler nihayet çözüldü mü? 2019 yılında başlaması gereken seri üretim sonunda başlıyor mu?
2018 yılının Ocak ayında devrin Ulusal Savunma Bakanı Nurettin Canikli, Altay Tankının üretimi ile ilgili olarak “Tank seri üretimine 2019 sonu yahut 2020 başında başlayacağız” demişti.
Daha evvel de Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 2017-2021 yılı stratejik planında da, birinci 15 Altay ana muharebe tankının 2020 yılında hizmete gireceği, 2021’de ise 20 tankın teslim edileceği bilgisi yer alıyordu.
Aradan yıllar geçti… Fakat TSK envanterine bir tane bile Altay Tankı girmedi. Altay Tankı’na ne oldu?
Önce Altay tankının kısa tarihini hatırlayalım: 2007 yılında prototip üretimi için açılan ihaleyi Koç Holding şirketi Otokar kazanmıştı. Otokar, en kritik kısım olan tank motoru ve transmisyonunu Alman Daimler-Chrysler şirketinin ağır motor ünitesi olan MTU’dan tedarik etti. Üretilen prototiplerin hareket ve atış testleri Şereflikoçhisar Atış Bölgesinde yapıldı. Testler muvaffakiyet ile tamamlandı.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı, birinci etap 250 adet Altay Tankı’nın seri üretimi için 2015 yılında ihaleye çıktı. Bu ihaleye Otokar, FNSS ve BMC girdi. İhale sonucunda BMC ile 2018 Nisan ayında kontrat imzalandı. Kontrat imzalandıktan sonra BMC’ye Arifiye Tank Palet Fabrikası ve 1.4 milyar TL’yi bulduğu söylenen teşvikler verildi. Bu ortada BMC’nin yüzde 49’u Katar’a satıldı.
Aradan 3 yıl geçti… 2019’da başlayacağı söylenen seri üretim bir türlü başlamadı. Yakında başlayacakmış üzere de görünmüyor.
Bunun görünürdeki sebebi, Almanya’nın motor ve transmisyonu BMC’ye vermek istememisi. S-400 füzeleri sorununun bunda rol oynadığını kestirim etmek güç değil.
Öte yandan Emekli Tuğgeneral Osman Aydoğan’ın verdiği bilgiye nazaran Almanya, NATO üyesi olmayan Katar’a teknoloji transferi yapmak konusunda da tereddüt ediyordu.
Altay Tankı’nın motor ve transmisyonu için rota Güney Kore’ye çevrildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçen Ekim ayında Güney Kore ile Altay Tankı motoru tedarikine ait niyet beyanının imzalandığını duyurdu. Güney Koreli Doosan Infracore Co. ve S&T Dynamics Co. şirketlerinin, Altay Ana Muharebe Tankı’nın motor ve transmisyonunu BMC için üreteceği açıklandı.
Ve evvelki gün… Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, Güney Kore’den prototip tankta kullanılacak motor ve transmisyonun geldiğini duyurdu, “Mayıs’ı bekliyoruz. Mayıs ayında Altay tankının prototipini, o motorla göreceğiz” dedi.
Öyleyse Altay Tankı’nda yılan kıssası bitti mi?
Dereyi görmeden paçayı sıvamamak lazım. İki ülke ortasında şimdi yalnızca yeterli niyet beyanı imzalandı. Kuzey Kore ve Çin’le çevrili Güney Kore, Amerika Birleşik Devletleri ile sıkı bir ittifak ilgisi sürdürüyor. Almanya’nın yapmadığını Güney Kore’nin yapıp yapmayacağını bekleyip görmek gerek.
Öte yandan Güney Kore transmisyonu konusunda önemli soru işaretleri var. Emekli Tuğgeneral Osman Aydoğan kısa müddet evvel yazdığı yazıda şu bilgiyi vermişti:
“Güney Kore K2 Black Panther (Kara Panter)’ isimli kendi yerli tankının birinci parti üretiminde başlangıçta Doosan firmasının tank motorunu ve S&T Dynamics firmasının transmisyonu kullanıyor. Lakin S&T Dynamics üretimi transmisyon, K2 Tankında güvenilirliğini ve dayanıklılığını sağlamada testlerde ve kullanımda tekraren sorun yaratıyor, başarısız oluyor. Motor ve transmisyon ahenginde yaşanan bu sıkıntılar nedeniyle Güney Kore, K2 Tankının ikinci ve üçüncü parti üretimde Doosan firmasının motoruyla birlikte S&T Dynamics firmasının transmisyonu yerine Alman RENK transmisyonu kullanmaya başlıyor…
Türkiye ile Güney Kore ortasında imzalanan niyet beyanında gözden kaçan şu konu oluyor: Güney Kore kendi tankında Doosan firmasının tank motoru ile olan uyumsuzluğu ve başarısızlığı nedeniyle tercih etmediği S&T Dynamics firmasının transmisyonu, her ikisini birden bir güç kümesi olarak Türkiye’ye satmak istiyor. Daha doğrusu Güney Kore’nin kendi tankında uyumsuzluğu ve başarısızlığı nedeniyle kullanamadığı güç kümesini Türkiye satın almak istiyor.”
Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir’in Mayıs ayında ortaya çıkacağını duyurduğu prototipin seri üretim basamağına gelmesinin en az 2 yıl süreceği iddia ediliyor. Bir öbür soru, üretimin nerede yapılacağı. O da şimdi net değil.
BMC’nin Sakarya Karasu’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın temelini attığı fabrikadan vazgeçtiğini bu köşedeki “Altay Tankı’ne Ne Oldu?” başlıklı yazımda belirtmiştim. BMC’den bana iletilen açıklamada da yer hususuyla ilgili değerlendirmelerin sürdüğü kaydediliyordu.
Sektörde BMC’nin tank üretimini Yalova’da Tosyalı Holding’in Organize Sanayi Bölgesi’nde satın aldığı toprakta yapmak istediği konuşuluyor. Pekala Karasu’ya yapılan yatırım? Herhalde bir bardak su içilecek. Pekala Arifiye’deki Tank Palet Fabrikası? BMC’ye kiralanan bu fabrikada obüs ve otobüs üretiminde tecrübeli bir insan kaynağı bulunuyordu. Fakat kıymetli bir kısmı BMC’de çalışmak istemedi, ayrılıp devlette öteki kurumlara geçtiler.
Peki BMC’nin İzmir’deki fabrikası? Alışveriş merkezi olacağı konuşuluyor.
Altay Tankı’nda finale daha çok var.
