Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaşın başlamasının akabinde Türkiye’nin Montrö kapsamında İstanbul Boğazı’ndan rastgele bir halde savaş gemisinin geçemeyeceğini tüm taraflara ilettiklerini hatırlatarak, “Şu ana kadar da Boğaz’dan rastgele bir formda geçiş olmadı” dedi.
Akar, ABD’nin Almanya’daki Ramstein NATO Hava Savunma Üssü’nde düzenlenen “Ukrayna’ya Yönelik Savunma ve Güvenlik İstişare Küme Toplantısı”nın akabinde değerlendirmelerde bulundu.
40’tan fazla ülke temsilcisi katıldı
Ukrayna’ya yönelik savunma ve güvenlik istişare toplantısını 40’tan fazla ülke temsilcisiyle yaptıklarını belirten Akar, başta Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov olmak üzere kimi isimlerle görüş alışverişinde bulunduklarını kaydetti.
Ukrayna’daki gelişmeleri yakından takip ettiklerini lisana getiren Akar, “Gelişmeleri tasa ile izliyoruz. Alınan haberlere nazaran kimi dertli durumlar var. Bunların giderilmesi için tüm ülkeler olarak çeşitli çabalar sarf ediyoruz. Genel olarak baktığımızda diyalog ve itidalli yaklaşım değerli. İtidalli bir yaklaşımla diplomasi yolunu açmamız gerekiyor. Böylelikle daha kolay barışçıl tahliller bulunabileceğini değerlendiriyoruz” sözlerini kullandı.
Akar, toplantıda Türkiye’nin olaylara bakış açısını bir defa daha paylaşma fırsatı bulduklarını belirterek, şöyle devam etti:
“Türkiye olarak başından beri Sayın Cumhurbaşkanı’mızın, bakan seviyesinde bizlerin ortaya koyduğumuz bir hal var. Krizin başlangıcında savaşın çıkmaması için, savaş çıktıktan sonra ise bir an evvel ateşkesin sağlanması için çok önemli, kapsamlı çalışmalar yaptık. Antalya Diplomasi Forumu’nda Rus ve Ukraynalı bakanlar bir ortaya getirildi. Daha sonra Sayın Cumhurbaşkanı’mızın birçok sefer Sayın Putin ve Sayın Zelenskiy ile yaptığı görüşmeler var. Bu görüşmelerde Sayın Cumhurbaşkanı’mız ateşkesin bir an evvel sağlanması için masaya oturulması için uğraşta bulunuyor.
Birtakım ezalar olmakla birlikte umutluyuz, önümüzdeki günlerde Sayın Cumhurbaşkanı’mızın teklifleri ile tahminen de iki başkanın bir ortaya gelmesi mümkün olacak. Gitgide berbatlaşan insani durumun daha da berbata gitmemesi, bir an evvel ateşkesin sağlanması için arabuluculuk dahil yapılması gereken ne varsa Türkiye olarak katkılarımızı sürdürüyoruz.”
‘İnsani durum kötüleşiyor’
Sivillerin Ukrayna’dan tahliyesinin çok değerli olduğunu belirten Akar, “Çalışmalarımız devam ediyor. Orada kalan az sayıdaki vatandaşlarımızla birlikte başka sivillerin de tahliyesine yönelik deniz ulaşımı dahil takviyemizi sürdürüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Akar, Ukrayna limanlarında bekleyen Türk ticari gemilerine ait ise “Emniyetli, inançlı formda Ukrayna’dan ayrılmasına yönelik hem Rus hem Ukrayna makamları ile temaslarımız devam ediyor” tabirlerini kullandı.
Hava alanının kapanması nedeniyle insani yardım gereci götürdüğü Ukrayna’da kalan TSK’ye ilişkin iki A400 M uçağının durumuyla ilgili Akar, “Onların emniyetli formda yurdumuza intikali için temaslarımız sürüyor” dedi.
Türkiye’nin en başından itibaren Ukrayna’nın muhtaçlıkları çerçevesinde insani yardım başlattığını anlatan Bakan Akar, bunu sürdürmek için ellerinden geleni yapmaya devam edeceklerini kaydetti.
Akar, Ramstein’daki toplantıda Ukrayna-Rusya ortasında mümkün bir ateşkesin gündeme gelip gelmediğine ait soru üzerine, “Biz Türkiye olarak, Sayın Cumhurbaşkanı’mızın çizdiği çerçevede ateşkesin değerli olduğunu belirtiyoruz. Gelen raporlar, alandaki bilgiler kapsamında, insani durumun kötüleştiğinin farkındayız. Durumun daha da kötüleşmemesi için en azından insani ateşkes yapılmasının bölge halkı için değerli olduğunu görüyoruz” karşılığını verdi.
Karadeniz’deki mayınlar
Karadeniz’de özgür kalan mayınlar konusunun toplantıda gündeme gelip gelmediğine yönelik soruya ait de Bakan Akar, şu açıklamalarda bulundu:
“Biz konuşmamız sırasında görüşlerimizi, değerlendirmelerimizi, kaygılarımızı paylaştık. Bunlardan biri de Karadeniz’deki istikrarın devamı konusu oldu. Karadeniz’de barışın, sükunun, istikrarın sağlanması bakımından unsurlu halde davranmaya devam ediyoruz. Ukrayna-Rusya Savaşı çıktıktan sonra biz Montrö çerçevesinde Boğaz’dan rastgele bir halde savaş gemisi geçişi olmamasını tüm taraflara ilettik. Şu ana kadar da Boğaz’dan rastgele bir halde geçiş olmadı. Hasebiyle bölgede barışın ve istikrarın korunması bakımından tüm tarafların Montrö’ye uymasını açık ve net halde talep ettik. İlgili ülkelerin de bunlara uyduklarını gördük. Bölgesel sahiplik prensibinin kullanılması lazım. Böylelikle de istikrarın sağlanması lazım.
Herhangi bir formda Karadeniz’in stratejik rekabet alanına dönmemesi lazım. Aksi halde bunun çok önemli birtakım yansımaları olabilir. Orada gayesi ne olursa olsun yapılacak bir hareket, alınacak bir önlem yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilir. Yanlış algı da hızlı bir tırmanmaya ve tansiyonun artmasına neden olabilir. Buna meydan vermemek gerektiğini tüm taraflara anlattık.”
‘Yoğun bir çalışma var’
Bakan Hulusi Akar, Pençe Kilit operasyonundaki son duruma ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pazar günü Genelkurmay Başkanı’mız ve Kara Kuvvetleri Komutanı’mız ile bölgeye giderek alandaki son duruma ait bilgileri aldık. Arkadaşlarımız yüksek bir moral ve motivasyonla faaliyetlerini sürdürüyor. Şiddetli arazi ve iklim şartlarına karşın operasyon muvaffakiyetle devam ediyor. Bölgede önemli sayıda mağara, el imali patlayıcı var. Bunların neden olduğu risk ve tehditler var. Buna karşın arkadaşlarımız el üretimi patlayıcıları imha etmek, mağaraları temizlemek suretiyle ağır bir çalışma içindeler.
Dün teröristlerin alçak akınında üç kahraman silah arkadaşımız şehit oldu. Kendilerine Allah’tan rahmet ailelerine ve milletimize başsağlığı diliyoruz. Onların kanlarını yerde bırakmayacağımıza kelam verdik. Operasyonlarımız ağır biçimde muvaffakiyetle devam ediyor. Operasyon kapsamında 57 terörist etkisiz hale getirildi. Oradaki teröristlerin barınakları, sığınakları, inleri, mağaraları tek tek ele geçiriliyor.”
