Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi sonrası toplanan AKP MKYK toplantısında konuşan Ömer Çelik, Montrö Kontratı hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu.
Rusya’nın Ukrayna askeri harekatı sonrası Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vaysl Bodnar açıklamalarda bulunmuştu. Büyükelçi Bodnar “Türk idaresine sesleniyorum #Ukrayna’ya yardım ediniz. Çanakkale Boğazı’nın kapatılması için talepte bulunuyoruz. Rus tarafına yaptırım uygulanmasını istiyoruz. Buradaki Rusların paylarına el konulmasını talep ediyoruz” dedi.
İşte Çelik’in açıklamalarından satır başları:
“Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yanayız”
Cumhurbaşkanımız tansiyonun düşürülmesi için çok efor sarf etti. Görüşmelerin odak noktası, diplomasi yoluyla Minsk Mutabakatları kapsamında bu sorunun çözülmesiydi. Cumhurbaşkanımızın eforları hem Ukrayna hem de Rusya tarafından olumlu karşılandı. Gelinen noktada çatışma başlamış durumda.
Dün Cumhurbaşkanımızın, Putin ile görüşmesi oldu. Putin ise kendi bakış açısından olayın safahatını paylaştı. Birinci baştan itibaren Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yana olduğumuzu, prensiplerimiz gereği güçlü bir biçimde savunacağımızı tabir ettik.
Cumhurbaşkanımız, ‘Ukrayna ve Rusya’dan vazgeçmek istemeyiz’ diye açıklama yapmıştı Afrika dönüşü sonrası.
Hiç kimsenin saldırgan bir hal sergilememesi istikametinde açık bir söz ortaya koymuştu.
Türkiye, toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin korunması için üstüne düşeni yapacağını söylemişti.
Kırım Tatarı kardeşlerimizin içinde oldukları halle yakından ilgiliyiz. Ayrıyeten Ukrayna’daki vatandaşlarımızla yakın bir temas içerisindeyiz.
AB’ye reaksiyon: Kınama teşkilatına döndü
Bir yandan NATO, Rusya, Ukrayna ile bağlantılarımız var. Türkiye bir NATO müttefiki olarak bu güne kadar yapan bir tavır sergiledi ve bu bu türlü devam edecektir. Rusya’nın bu saldırgan tavrından vazgeçmesi için diplomatik münasebetleri devam ettirmeyi sürdüreceğiz. Ukrayna’daki vatandaşlarımızla yakın bir temas içindeyiz. Oradaki diplomatik misyonlarımız misyonlarına devam ediyorlar. Bugün bir vatandaşımızın yanlış bir bilgi görüntü yayınlandı. Ukrayna’da diplomatik misyonlarımız misyonlarının başındadır. Oradan ayrılmak isteyen vatandaşlarımızla ilgili olarak şu anda bir şey yapılamıyor. Bütün senaryolara hazır bir formda devlet kurumlarımız çalışıyor. Bu süreç bir şey daha gösterdi. AB’nin kınama teşkilatına döndüğü, yalnızca memleketler arası olaylarda kınama ürettiği görüldü. Türkiye’nin AB’ye üyeliğinin neler katacağı konusunda bilgilendirme bulunduk. Karadeniz’in güvenliği konusu kapsamlı formda bedellendiriliyor.
Montrö kontratı tartışmaları
Montrö Mukavelesi’nin Türkiye açısından ne duruma geldiği hakkında devlet kurumları bütün senaryolar üzerinde çalışmalar yapmıştır. Hem hukuksal hem diplomatik açıdan gerekli hazırlıklar yerine getirilmiştir. Süreci takip etmeye devam edeceğiz. Gerginliğin daha ileriye gitmesini tabi ki istemiyoruz. Yakın münasebetlerimizin olduğu Rusya’ya bu hareketten vazgeçilmesi gerektiğini bir defa daha söylüyoruz. Türkiye’ye yol açacağı ekonomik, siyasi vb. tesirlerin Cumhurbaşkanımız tarafından ele alındı. Gelişmelere dönük olarak çeşitli senaryolara karşı hazırlığımızın olduğunu tabir etmek isterim.
Türkiye Rusya’ya yaptırım düşünüyor mu?
Olay hala sıcak ve devam ediyor. Türkiye açısından Rusya ile ağır bağlarımız var ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Bu çatışma nasıl durdurulabilir ve Türkiye’ye muhtemel tesirlerinin değerlendirildiği iki konu var. Bahsettiğiniz çerçevede bu türlü bir durum kelam konusu değil. Ayrıyeten artık bu çatışmaların tüm Ukrayna’ya yayılacak mı? Nerede durulacak bunların da bilinmesi gerekiyor.
Montrö sözleşmesi
Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Savunma Bakanlığı, önüne gelebilecek senaryoları pahalandıran çalışmalar yaptı. Savaşan ülkelerin gemileri Montrö Kontratına nazaran boğazdan geçememesi gerekiyor. Tabi geri ülkesine dönen gemiler de var. Türkiye, objektif kararları açısından net bir formda uygulayacaktır. Gerginlik vaktinde da öteki ülkelerin talepleri oluyor. Türkiye, savaşı derinleştiren ya da rastgele bir biçimde gerginliği yükselten takdir hakkını barışın sağlanmasına yönelik kullanacaktır.
