Atakum Belediye Lideri Av. Cemil Deveci öncülüğünde kırsal kalkınma alanında değerli çalışmaların yapıldığı Atakum’da Türkiye’nin önde gelen uzmanları “Dünya Besin Krizini Konuşurken Ülkemizde Ziraî Yeterlilik ve Kooperatifleşmenin Önemi” başlıklı panelde buluştu. Atakum Belediyesi ile TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Samsun Şubesi işbirliği ile Ziraî Öğretimin 177.Yıl Dönümü aktiflikleri kapsamında gerçekleştirilen panelde ziraî ve ekonomik kalkınmada kooperatifleşmenin değeri anlatıldı. Hasan Ali Yücel Gençlik, Bilim ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen panele Atakum Belediye Lideri Av. Cemil Deveci, Merzifon Belediye Lideri Alp Kargı, Mecitözü Belediye Lideri Veli Aylar, Zile Belediye Lideri Şükrü Sargın,OMÜ Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muharrem Özcan, Samsun Büyükşehir Belediyesi Ziraî Hizmetler Daire Lideri Ali Korkmaz, Tarım Vilayet Müdürü İbrahim Sağlam, CHP Samsun Vilayet Lideri Fatih Türkel, CHP İlkadım İlçe Lideri Metin Telatar, Saadet Partisi Atakum İlçe Lideri Muhittin Sadan, Ziraat Odaları vilayet ve ilçe temsilcileri, öğretim üyeleri ve çok sayıda vatandaş katıldı.
‘Tarımda muvaffakiyetin ardında kooperatifleşme var’
Programın açılış konuşmasını yapan Atakum Belediye Lideri Av. Cemil Deveci “Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ‘Milli iktisadın temeli tarımdır’ demiştir. Bu cümlenin manasını artık daha âlâ anlıyoruz. Sağlıklı beslenmeye ulaşılamadığında, tarımın ne kadar kıymetli olduğunu yaşanılan pandemi sürecinde bütün dünya fark etti. Yıllardır söylediğim üzere şayet tarımda muvaffakiyet varsa bunun altında da tarım kooperatifleri vardır.Tarımla kalkınma olmadan ulusal iktisadın kurulamayacağını, endüstrileşmenin olamayacağını ve zenginleşmiş topluma ulaşamayacağımızın ispatlarını bugün burada dinleyeceğiz” tabirlerine yer verdi.
‘Tarım eserlerini ithal eder duruma geldik’
Ziraat Mühendisleri Odası Samsun Şube Lideri Havva Yurdunuseven Bayzat, tarımda uygulanan siyasetleri değerlendirdiği konuşmasında “10 Ocak 1846 yılında İstanbul Yeşilköy’de Ayamama Ziraat Mektebi’nde başlayan süreçte ziraî eğitim gören binlerce mühendis ve teknisyen ülke tarımına hizmet etmiştir. Cumhuriyet ile kesim haline gelen tarım akılcı yatırımlarla gerçek siyasetlerle ülkeyi besleyen bir pozisyona yükselmiştir.
1980 sonrası uygulanan siyasetlerle tarım dalında çöküş başlamış. Artan ülke nüfusunun beslenebilmesi için dışarıdan tarım eserleri ithal eder duruma gelinmiştir. Daha da kıymetlisi tarımın ana kaynağı olan topraklarımızı koruyamaz duruma gelmiş olmamızdır. 2005 yılında çıkarılan Toprak Muhafaza ve Arazi Kullanım Kanunu da maalesef deva olmamıştır” cümlelerini kaydetti.
‘Yılda 4 milyar dolar açık veriyoruz’
Ziraat Yüksek Mühendisi Aksiyon Oktay Aktaş’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde iştirakçilere değerli bilgiler veren Avukat, İktisatçı ve CHP PM Üyesi Doç Dr. Gökhan Günaydın “Cumhuriyet’in tarım siyasetinin dört ayağı vardır. Bunlardan birincisi olan toprak ıslahatını Atatürk, İnönü ve devrin İçişleri Bakanı Lideri Şükrü Kaya meclis konuşmalarında tekraren lisana getirmişlerdir. İkinci olarak köylüye babadan kalma metotların yerine çağdaş tarım tekniklerini de öğretmek için Atatürk Orman Çiftliği ve sonradan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (TİGEM) dönüştürülen zirai kombinalar tesis edilmiştir. Örgütlenme, birlik ve kooperatifleşme yoksa üretici hakkına sahip çıkamaz. Bu bağlamda Cumhuriyet, kooperatifleşmeyi de gerçekleştirerek üçüncü değerli tarım adımını ortaya koymuştur. Dördüncüsü de köy enstitüleridir. Bu dört ayaktan bugün geriye ne kaldı? Hiçbir şey. Biz bugün yılda 10 milyar dolarlık ziraî hammadde ithalatı yapıyoruz. 6 milyar dolarlık ziraî hammaddenin de ihracatını yapıyoruz. Buna nazaran ziraî ham unsur dış ticaretinde yılda 4 milyar dolar açık veriyoruz. Türkiye yılda 10 milyon ton buğday, 3,5 milyon ton soya, 1 milyon tona yakın da pamuk ithal ediyor” diye konuştu.
Büyükşehir Belediye yasası tarım topraklarını yok etti
Ziraat Mühendisleri Odası Genel Lideri Baki Remzi Suiçmez ise konuşmasında Atatürk periyodunda uygulanan tüketici ve üreticiye yönelik kooperatifçilik anlayışının yerinin günümüzde çok dağınık ve kesimli kooperatifçilik modeline bıraktığını belirtti. Lider Suiçmez, tarım alanlarının emel dışı kullanımına da değinerek şöyle konuştu:
“Gıda krizleri ve kooperatifleri konuşurken Büyükşehir Yasası’nı da konuşmak gerekiyor. Büyükşehir Yasası ile Samsun’da köylü kalmadı dedik. Şu anda hepiniz mahallelisiniz. Köylünün olmadığı bir yerde tarımı ne kadar konuşabiliriz. Bafra ve Çarşamba Ovası’nda olduğu üzere tarım yerleri gaye dışı kullanım nedeniyle daima azalıyor. Biyokütle santraline, lojistik köye karşı açıp kazandığımız davalara karşın o projeler hukuka karşı devam ediyor. Biz geçen hafta Türbe Köyü’ndeydik. Ziraat Mühendisi meyve zerzevat hali kurulmasına karşı çıkmaz; bilakis orada üretilecek eserlerin meyve zerzevat halinde değerlendirilmesini hem Samsun’a hem Türkiye’nin değişik yerlerine gitmesini savunur. Meyve zerzevat hali kurmak için mutlak tarım alanlarını gayesi dışında kullanmak yanlış bir uygulamadır..”
‘Atak olarak örnek olmaktan mutluyuz’
Atakum’da yürüttükleri kooperatif çalışmaları hakkında bilgi veren Atakum Bayan Teşebbüsü, Üretim ve İşletme Kooperatifi (ATAK) Kurucu Üyesi Avukat ve Sosyolog Gülay Deveci “Birleşmiş Milletler 2012 yılını Dünya Kooperatifçiler Hareket Yılı olarak kabul etmiş. 2018’den sonra gündeme gelen yeni stratejik aksiyon planında da kooperatifler ortasında dayanışmanın biraz daha artırılmasına, ekonomik yardıma ve eğitim faaliyetlerine yer verilmiştir. Plana paralel olarak Türkiye’de kooperatif sayısı artmıştır. Biz de Haziran 2021’de kurulmuş bir bayan kooperatifiyiz. İnsanların meskenlerinden çıkmaya korktuğu bir vakitte biz kooperatif kurduk. Dayanışmanın ve kooperatifleşmenin ehemmiyetini pandemide daha güzel anladık. Her vakit ziraî üretim dedik. Lakin köyleri ziyaret ettiğimizde çiftçinin yalnızca kendisine yeten ölçüde ekim yapabildiğini gördük. Önemli bir açlık krizi ile karşı karşıya kalabileceğimizi göstermesi ve tarıma dönüşü hızlandırması açısından pandeminin çok değerli olduğunu düşünüyorum. Kooperatifler demokrasiye en çok katkı veren sivil toplum örgütlerinden bir adedidir. Meskeninde emek üretebilen lakin pazara ulaştırmada zorluk çeken tanıdıklarınız varsa kooperatifimize yönlendirin. Biz Samsun’da kurulan birinci bayan kooperatifiyiz. Bizden sonra 10 tane daha kooperatif açıldı. Bu manada örnek olmaktan ve yol göstermekten çok memnunuz. Bayan kooperatifleri ortasındaki dayanışma ve bayan ekosistemi bizim için çok önemli” tabirlerini kullandı.
