CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 28 Nisan 2022 Dünya İş Sıhhati ve Güvenliği Günü’nde Türkiye’de İş Sıhhati ve Güvenliği Hak İhlalleri Raporu’nu yayınladı.
Rapora nazaran; Türkiye’de AKP iktidarlarında geçen 2002 – 2021 yılları ortasında en az 28.577 personel “önlenebilir sebeplere rağmen” ömrünü yitirdi. Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) çalışmaları sonucunda 2021 yılında 165 bayan, 2 bin 5 erkek personel ömrünü yitirdi.
Rapora nazaran; 2021 yılında iş cinayetlerinin yaş kümelerine nazaran dağılımı şöyle:
“14 yaş ve altı 21 çocuk emekçi. 15-17 yaş ortası 41 çocuk/genç emekçi, 18-27 yaş ortası 222 emekçi, 28-50 yaş ortası 1091 emekçi, 51-64 yaş ortası 544 emekçi, 65 yaş ve üstü 143 personel, yaşı belirlenemeyen 108 emekçi hayatını yitirdi”
Raporda, 2021 yılında 94 mülteci/göçmen personelin de ömrünü yitirdiği belirtilerek uyruklarına nazaran hayatını kaybeden emekçiler ise şöyle:
“42 emekçi Suriyeli, 17 emekçi Afganistanlı, 7 personel Rusya’dan, 7 emekçi Türkmenistanlı, 5 emekçi Pakistanlı, 3 personel Somalili, 2 personel Azerbaycanlı, 2 Personel Gürcistanlı, 2 Personel İranlı, 1 emekçi Bulgaristanlı, Güney Koreli, Macaristanlı, Moldovyalı, Sırbistanlı, Ugandalı ve Ukraynalı”
2022 YILINDA HAYATINI KAYBEDEN İŞÇİLER
2022 yılının birinci üç aylık devrinde ise (Ocak ayında 120, Şubat ayında 109, Mart ayında 118 olmak üzere) en az 347 emekçi hayatını kaybetti.
Üç aylık periyotta ömrünü yitiren personellerin 25’nin bayan, 322’nin ise erkek olduğu belirlendi.
Üç aylık devirde hayatını yitiren personellerin yaş kümelerine nazaran dağılımı:
“14 yaş ve altı 1 çocuk emekçi,15-17 yaş ortası 5 çocuk/genç personel, 18-27 yaş ortası 39 emekçi, 28-50 yaş ortası 176 personel, 51-64 yaş ortası 81 personel, 65 yaş ve üstü 23 personel, Yaşı belirlenemeyen 22 işçi”
Çocuk işçiler
Raporda, İSİG’in 20 Kasım 2021 tarihinde yayınlanan bir çalışmasına nazaran, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından beri iş cinayetlerinde en az 787 çocuk emekçi hayatını kaybetti. En fazla çocuk personel vefatı 2020 yılında oldu.
Pandemi süreci
İSİG bilgilerine nazaran, iki yıllık salgın sürecinde Covid-19 nedeniyle en az 1400 personel hayatını kaybetti. İSİG’in yürüttüğü araştırmalar sonucunda, Covid-19’dan kaynaklanan mülteci/göçmen emekçi vefatları, çiftçi vefatları konusunda bilgi edinilemediği, bu hususta basına yansıyan bir bilgi de olmadığı ortaya çıktı.
İşsizlik ve salgın
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezinin (DİSK-AR) 21 Nisan 2022 tarihinde yayınlanan bir çalışmasına da raporda yer verilerek salgının toplu iş mukavelesi kapsamını düşürdüğü belirtildi.
“Salgın periyodunda özel bölümde toplu iş mukavelesi kapsamı yüzde 6,9’dan yüzde 5,5’e geriledi. Özel kesimde gerçek sendikalaşma kapsamı yüzde 5,5. Salgın devrinde özel kesimde toplu iş kontratı kapsamı dışında kalan çalışanların sayısı 841 bin arttı. Sendika üyesi çalışanların yüzde 28’i toplu iş kontratı kapsamı dışında. 616 bin emekçi sendika üyesi olduğu halde toplu iş mukavelesi kapsamında değil. Emekçilerin yüzde 90,5’i TİS kapsamında değil. 616 bin sendika üyesi toplu iş mukavelesinden yoksun”
Fiili sendikalaşma oranı yüzde 13,3’e düştü
Raporda, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) tarafından yayımlanan sendikalaşma istatistiklerine nazaran Ocak 2022 periyodunda sendikalı personel sayısının 2 milyon 189 bin 645 kişi, sigortalı personel sayısının ise 15 milyon 294 bin 362 olduğu belirtilen DİSK-AR çalışmasında, şöyle denildi:
“Böylece Ocak 2022 devrinde resmi sendikalaşma oranı yüzde 14,32’dir. Kayıt dışı emekçilerin de hesaba katıldığı fiili sendikalaşma oranı yüzde 13,3’e düşmektedir. Özel kesimde TİS kapsamı yüzde 5,5’tir”
