TEFE diye bir istatistik tipinin artık kalmadığını söyleyen Yeniocak, bunun yerine Yurt İçi Üretici fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranının kullanıldığına dikkat çekti. Doç. Dr. Umut Yeniocak, Türk Borçlar Kanunu’nun 344. unsurunun konut ve çatılı iş yeri kiraları bakımından kira artış oranlarına sınırlama getirdiğini belirterek, buna nazaran bir evvelki kira yılında tüketici fiyat endeksinde meydana gelen 12 aylık ortalama değişim oranının, kira bedelinde uygulanabilecek tavan artış ölçüsü olarak belirlendiğine değindi.
TÜİK’e nazaran Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %79,89, aylık %19,08 arttı.
‘Tavan ölçü oranı TÜFE oranı uygulanacak’
Sözleşmelerde alışılagelmiş kalıp olarak kullanılan “TEFE / TÜFE ortalaması” yahut “ÜFE/TÜFE ortalaması” formülü hesap edildiğinde ise, ortaya çıkan sonuç, üst hudut olan TÜFE’nin üstünde olduğunu söyleyen Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Çünkü ÜFE oranı uzun yıllardır daima TÜFE’nin üstündedir. Böylelikle ÜFE + TÜFE bölü iki hesabını yaptığınızda çıkan sonuç TÜFE’nin yani kanundaki tavan artış ölçüsünün üzerinde olmaktadır. Bu sebeple, kontratlarda geçen “TEFE / TÜFE ortalaması” yahut “ÜFE/TÜFE ortalaması” formülü, kanundaki sınırlamayı aştığı için geçersizdir. Bu unsurun bulunduğu mukavelelerde artış oranı olarak, tekrar tavan ölçü olan TÜFE oranı uygulanacaktır” açıklamalarında bulundu.
‘Önemli iki kanun değişikliğinden eski mukavelelerde etkilenecek’
Doç. Dr. Umut Yeniocak, öte yandan, bahisle ilgili olarak Ocak 2019’da yürürlüğe giren iki kanun değişikliğini de gözden kaçırmamak gerektiğine dikkat çekti. Yeniocak, “Birincisi, kira artış oranı olarak belirlenen TÜFE kriteri, 2019’dan evvel ÜFE biçimindeydi. Münasebetiyle “TEFE / TÜFE ortalaması” yahut “ÜFE/TÜFE ortalaması” formülü aslında 2019’dan evvel geçerliydi. Ocak 2019’dan bu yana ise bu formül, üst hudut olan TÜFE’yi aştığı için geçersizdir. TÜFE uygulanır” dedi.
Umut Yeniocak, “İkinci değişiklik ise, kira artışına TÜFE sınırlaması getiren Türk Borçlar Kanunu’nun 344. hususu, kiracısı tacir olan işyeri kiraları bakımından 1 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmişse de sonradan bu tarih de Ocak 2019’a çekildi. Böylelikle, konut ya da çatılı işyeri kira kontratlarının tamamı için kira artışlarına TÜFE üst sonu getirilmiş oldu. Ocak 2019’dan evvelki periyotlarda ise, Yargıtay uygulamasına nazaran, mukaveledeki artış oranı neyse, rastgele bir sınırlama uygulanmaksızın, bu artış oranının uygulanması gerekir” diye konuştu.
Umut Yeniocak, Ocak 2019’da yürürlüğe giren bu kuralların, eski tarihli kira kontratlarına de zaten uygulanacağını, bunun, herkesin dikkat etmesi gereken en kıymetli nokta olduğunu tabir etti. Umut Yeniocak, “Yani kimse “benim kontratım eski tarihli olduğu için bu yeni kural değişikliğinden etkilenmez” demesin. Kira artışına sınırlama getiren bu yeni kurallar, hiçbir ek protokol ve gibisi bir müdahaleye gerek olmaksızın eski tarihli kontratlara de bizatihi uygulanır.” halinde söz etti.
