Balıkesir Üniversitesi’nden Prof. Dr. Abdullah Soykan, Prof. Dr. İsa Cürebal ve Uzman Furkan İnan, Ardahan Üniversitesi’nden Doç. Dr. Serkan Kükrer, Dr. Öğretim Üyesi Dilek Aykır, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi’nden Araştırma Vazifelisi Dr. Şakir Fural, Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nden Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hilal Aydın’dan oluşan araştırma grubu, Erdek ve Bandırma körfezlerinde deniz tabanından aldığı toplam 69 sediment ve karot örneğinin, laboratuvar ortamındaki incelemesini tamamladı. Yapılan çalışmanın akabinde, araştırmanın sonuç bilgisi raporu paylaşıldı. Raporda; Erdek ve Bandırma körfezlerinin karşı karşıya olduğu tek tehlikenin müsilaj olmadığı, alınan örneklerde cıva, kadmiyum, bakır, çinko üzere toksik element zenginleşmelerine de rastlandığı kaydedildi.
Müsilaj probleminin tahliline katkı sağlamak emeliyle gerçekleştirilen çalışmada, müsilaja sebep olan mikroskobik alg cinslerinin çoğalma dinamiklerini deniz tabanındaki çökellerden takip edilerek yeni ve tarihî kayıtlar çıkaran takım, değişik sonuçlara ulaştı. Sonuç bilgisi raporunda yapılan çalışma ve incelemelerden elde edilen datalara nazaran, denildi.
Raporda, Coğrafik Bilgi Sistemleri (CBS) ile hazırlanan arazi kullanım haritaları ve arazi çalışmalarıyla yapılan kaynak değerlendirmesinde, Erdek Körfezi’nin etrafında başta tarım, sanayi ve yerleşme alanları olmak üzere antropojenik aktivitenin ağırlaştığının tespit edildiği de belirtilerek, “CBS bilgilerine dayalı mekansal tahlil ve çok değişkenli istatistik sonuçları, Erdek Körfezi’ndeki azot, fosfor ve potansiyel toksik element kaynağının körfez etrafı ve Gönen Çayı havzasında sürdürülen antropojenik faaliyetler olduğunu göstermiştir” sözlerine yer verildi.
Bandırma Körfezi’nde besleyici elementlerin kaynağının değiştiğinin vurgulandığı araştırma raporunda, “CBS ile yapılan mekansal tahliller Bandırma Limanı’nın iç kısmı ve kıyı çizgisinde bulunan sanayi tesisleri açıklarının değerli azot fosfor ve potansiyel toksik element birikim noktaları olduğunu göstermektedir” denildi.
‘Her iki körfez için de tek sorun müsilaj değil’
Yapılan çalışmada her iki körfez için de tek etraf meselesinin müsilaj olmadığı, bölgede kıymetli seviyelerde cıva, kadmiyum, bakır, çinko üzere toksik element zenginleşmelerinin de meydana geldiğinin tespit edildiğine dikkat çekildi. Gelecek periyotlarda, sedimentte birikmiş olan tüm kirleticilerin, deniz tabanından suya geçmeye devam edeceği, bu yüzden tüm tedbirler alınsa bile çok alg çoğalmalarının uzun yıllar sorun olmayı sürdüreceği vurgulandı.
‘Alg artışları ekosisteme ziyan verecek’
Müsilaj problemine yönelik yapılan çalışma raporunda ‘Müsilajla Gayret Hareket Planı’nın bir an evvel hayata geçirilmesi gerektiğine dikkat çekilerek şunlar kaydedildi:
“Her alg artışı müsilaj ile sonuçlanmayabilir. Müsilajı yaratan cinsler, toplam alg komünitesi içindeki bir kümedir. Önümüzdeki yıllarda değişen şartlara bağlı olarak diğer özelliklere sahip tiplerde de artışlar olabilir. Lakin kesin olan şudur ki çok alg artışlarının tamamı ekosisteme ziyan verecektir. Araştırma bulgularımız; Müsilaj ile Uğraş Aksiyon Planı’nın süratli formda uygulanması, Marmara Denizi’ne atık deşarjının durdurulması için kentsel ve endüstriyel kaynakların yanında aksiyon planının 12’nci hususunda değinilen havza içi kaynaklara daha fazla odaklanılması gerektiğini göstermektedir. Müsilaj ile Çaba Aksiyon Planı, Marmara Denizi’nin ekolojik bozulmadan kurtarılması için epey aktif unsurlar içermektedir. Fakat aksiyon planında yalnızca azot ve fosfata dikkat çekilmiştir. Araştırma bulgularımız Marmara Denizi güney kıyılarında potansiyel toksik element kirliliğinin varlığını göstermektedir. Bu nedenle, cıva, arsenik, kadmiyum vb. toksik kirleticilerin müsilaj hareket planına dahil edilmesini öneriyoruz. Marmara Denizi’nin ve Türkiye’nin bütün sulak alanlarının ekolojik risklerden korunması için mahallî idareler ve yetkili kurumlar ile iş birliği içerisinde çalışmaya devam edeceğiz. Karar vericilere sağladığımız bilgilerin sulak alanlarımızdaki ekolojik risklerin azaltılması ve önlenmesinde tesirli olacağını düşünüyoruz.”
