Pakistan medyasında yer alan haberlerde, muhalefetteki Pakistan Müslüman Ligi-Navaz’ın (PML-N) önderi Şahbaz Şerif‘in ülkenin yeni başbakanı olacağı sav edildi.
İmran Han’a karşı 3 Nisan’da güvensizlik oylaması gerçekleştirilecekti lakin Meclis Lider Yardımcısı Kasım Suri, güvensizlik oylamasının Anayasa’ya ters olduğunu belirterek bunu reddetti.
Muhalefet partileri, güvensizlik oylamasının reddedilmesine itiraz ederek mevzuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Mahkeme, 7 Nisan’da aldığı kararla İmran Han‘a karşı güvensizlik oylamasının önünü açtı.
Oxford’da okudu
Lahor’da 1952’de Peştun bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Han, birinci ve orta tahsilini burada tamamladıktan sonra yüksek tahsil için İngiltere’deki Oxford Üniversitesine kaydoldu.
Burada ideoloji, siyaset ve iktisat okuyan Han, bir yandan da kriket oynamayı sürdürdü.
Pakistan onun kaptanlığında Dünya kupasını kazandı
Pakistan Ulusal Kriket Takımı’nda birinci kez 1971’de forma giyen Han, 1976’da üniversiteden mezun olana kadar kadroda kalıcı yer edinmedi.
Üniversiteden sonra kriket sporuna devam eden Han, 1982’de Ulusal Kriket Grubu kaptanı oldu ve 1992’de Pakistan, onun kaptanlığında birinci kere Kriket Dünya Kupası’nı kazandı.
Aynı yıl kriketi bıraktığını açıklayan Han, hayırseverlik faaliyetleriyle isminden kelam ettirmeyi sürdürdü. Bu kapsamda topladığı yardımlarla ülkenin çeşitli kentlerinde hastaneler açmaya başladı.
Hükümeti yolsuzlukla suçlayan Han, 69’da partisini kurdu
Ülkedeki hükümetleri yanlış idare ve yolsuzlukla suçlayan Han, 1996’da kurduğu Pakistan Adalet Hareketi Partisi (PTI) ile siyasete atıldı ve 2002’de milletvekili oldu.
1995 yılında ünlü Goldsmith ailesinin üyelerinden Jemima Goldsmith ile evlenen Han, bu evliliğini 2004’te sonlandırdı. Ancak Goldsmith’in serveti ve Yahudi olması, İmran Han’ın siyasi hayatının birinci yıllarında faaliyetlerinin Musevilerce desteklendiğine dair suçlamalarla karşı karşıya kalmasına yol açtı.
PTI, 2013 genel seçimlerine kadar ulusal seviyede değerli bir muvaffakiyet gösteremedi.
Gençler ortasında takviye buldu
Bununla birlikte PTI, bilhassa fakirlere yönelik yardım kampanyaları ve sıhhat hizmetleri ile dikkati çekti ve bu durum hem partinin hem de İmran Han’ın ülke gündeminde yer edinmesini sağladı.
Gençler ortasında kıymetli takviye bulan Han, ülkedeki yolsuzluğu, ekonomik eşitsizliği eleştirmeyi sürdürdü ve Pakistan’ın ABD’nin yanında Afganistan’daki savaşta yer almasını açıkça eleştirdi.
2013’te meclise girdi
PTI, 2013 genel seçimlerinde en büyük 3’üncü parti olarak meclise girdi. 2014’te Başbakan Navaz Şerif’i seçime hile karıştırdığı gerekçesiyle suçlayan Han, başkentte aylar süren protesto gösterisi düzenledi.
2018 genel seçimlerinden ise en büyük parti olarak çıktı. Bununla birlikte kâfi çoğunluğu sağlayamayan Han, koalisyon hükümeti kurdu.
Sosyal projeler
Başbakan olduktan sonra Han, ülkenin çeşitli eyaletlerinde vatandaşlar için genel sıhhat sigortası uygulaması başlattı.
Han’ın periyodunda ülkenin yoksul kısmı için fiyatsız kalınabilen tesisler inşa edildi ve yoksullukla çaba projeleri artırıldı.
Han ayrıyeten global ısınmaya karşı ülke genelinde ağaçlandırma projeleri başlattı.
‘Ordunun desteklediği parti’ söylentileri
Muhalefet, İmran Han’ın 2013 seçimlerinde büyük bir çıkış yapması üzerine, ülkede tarihî olarak en büyük güç merkezi olarak bilinen orduyla bağlantılarına dair savlar ortaya atmaya başladı.
Ordunun Han’ın ardında olduğunu savunan muhalefet kesitleri, PTI’nın 2018 seçimlerinden en büyük parti olarak çıkmasıyla bu savlarını sürdürdü.
Son devirde, Han’ın orduyla ilgilerinde en kıymetli olay, geçen yıl PTI önderinin ordunun en kudretli ünitesi olarak bilinen Servisler Ortası İstihbarat (ISI) Lideriyle ilgili inisiyatifi oldu.
Han, Korgeneral Faiz Hamid’in bu vazifede kalmasını isterken Pakistan ordusu Hamid’i diğer bir misyona atayıp yerine Korgeneral Nadim Ahmed Anjum‘u getirmekte ısrar etti.
Ordu ile Han ortasındaki uyuşmazlık, PTI önderinin geri adım atmasıyla sonuçlandı.
Bu krizin akabinde Pakistan’da İmran Han ile ordu ortasında alakaların bozulduğu görüşü yayıldı.
Enflasyon düşüşü getirdi
Diğer taraftan ülkede 2022 başından bu yana artan enflasyon da muhaliflerin Han’a yönelik tenkitlerinin taban bulmasına sebep oldu.
Han ise muhalefetin güvensizlik oylaması atağının gerisinde kendisiyle uyuşmazlık yaşayan ABD’nin olduğunu savunmaya devam etti ve gelişmeleri bir dış komplo olarak niteledi.
Muhalefet bloğu ise argümanları reddederek Han’ın iktisattaki makus gidişata işaret etmeye devam etti.
ABD, Rusya ve Çin ile ilişkiler
Han, ülkesinin Çin’le stratejik iş birliğini güçlendirdi. ABD ve Batı’nın Pakistan’ı yalnızlaştırma siyaseti karşısında Çin, İmran Han için gerek Hindistan’a gerek ekonomik zorluklara karşı bir garanti oldu.
Han’ın Rusya’nın Ukrayna’ya akınlarını başlattığı gün başşehir Moskova’da Devlet Lideri Vladimir Putin ile bir ortaya gelmesi, Batı ülkelerinde rahatsızlık uyandırdı. Han, bu durumu, ülkesinin “gaz tedarikine, buğdaya ve siber güvenlikle ilgili teknolojiye muhtaçlıkları olduğu” kelamlarıyla savundu ve ziyareti yaparken istişare ettiği orduyla hemfikir olduklarını belirtti.
Ancak Pakistan Kara Kuvvetleri Kumandanı Kamar Cavid Bacva’nın “Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın derhal durdurulması gerektiğini ve bunun büyük bir trajedi olduğunu belirtmesi” ve öbür ülkelerle ikili ilgileri riske atmadan ABD’yle yeterli bağlantılar istediklerini belirtmesi, Han ile ordu ortasında dış siyaset atılımlarına dair görüş ayrılığına yoruldu.
Dış siyasette Türkiye öne çıktı
Han’ın dış siyasette özel değer verdiği başka partnerlerinin başında ise Suudi Arabistan, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri geldi.
Temmuz 2018’de misyona gelmesinden 6 ay sonra Türkiye’ye resmi ziyaret gerçekleştiren Han’ın Türkiye ile ikili bağların sonucu olarak Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) okullarının Türkiye Maarif Vakfına evresi gerçekleştirildi.
Türkiye ve Pakistan ayrıyeten, savunma endüstrisi alanında kıymetli muahedeler imzaladı.
Ülkede birinci sefer oluşturulan Ulusal güvenlik evrakında, Türkiye için “Pakistan, bilhassa Türkiye ve genel olarak Batı Asya’nın kardeş ülkeleriyle ikili ekonomik bağları ve savunma iş birliğini daha da geliştirmeye kararlıdır” sözleri yer aldı.
