Artan global güç ve besin fiyatları gelişmiş ülkelerin yüzde 60’ında yıllık enflasyonun yüzde 5 üzerinde, gelişen ülkelerin yarıdan fazlasında ise yüzde 7’nin üzerinde bir enflasyon manasına geliyor.
ABD ve İngiltere üzere büyük iktisatların yanından daha az gelişmiş ülkeler de faiz oranlarını tarihi düşük düzeylerden yükseltmeye başlarken temel bir paradigma değişikliğinin tutması için ani bir hızlanmaya muhtaçlık var üzere görünüyor.
Agustin Carstens
‘Yeni enflasyonist bir periyodun eşiğinde olabiliriz’
“Kritik iletilerden birisi yeni enflasyonist bir periyodun eşiğinde olabiliriz” diyen BIS Genel Müdürü Agustin Carstens, “Enflasyonist ortamın temelli bir değişiklik geçiriyor olabileceği ihtimaline açık olmalıyız. Şayet bu teorim doğruysa merkez bankalarının kendilerini adapte etmesi gerekecek” değerlendirmesinde bulundu.
Bu teze nazaran güç, emtia ve besin fiyatlarındaki toparlanmanın nedeni Ukrayna’daki savaş. Tedarik zincirleri hem pandemi hem de ticaret savaşlarından ziyan görürken hayat pahalılığının artması da çalışanların daha yüksek maaşlar talep edeceği manasına geliyor.
Bununla birlikte tüketicilerin, işletmelerin ve finansal piyasaların enflasyonun ne kadar yükseğe çıkacağına dair beklentilerinin daha bağımsız hale geldiğine dair işaretler mevcut.
Carstens ABD’de ve Avrupa’nın büyük kısmında önümüzdeki iki yıl boyunca enflasyonun yüzde 4,5’un üzerinde ve geri kalan gelişmiş ekonomilerde yüzde 3,5’un üzerinde öngören profosyonel kestirimlere işaret ediyor.
Bu mevzuda süratle yapılması gereken şey 1970’lerden beri kimilerinin söylediği üzere, siyaset yapıcıların fikir yapılarını değiştirerek enflasyonun denetimden çıkmasını nasıl durduracaklarına odaklanmak olmalı.
‘Faiz oranlarının nötr faiz düzeylerinin üstüne çıkarılması gerekecek’
“Bu büyük ihtimalle talebin azaltılması için gerçek faiz oranlarının nötr faiz düzeylerinin üstüne çıkarılmasını gerektirecek” diyen Carstens bunun kendilerini sevilmeyen bir hale getireceğinin farkında olduklarını söyledi.
“Ancak merkez bankaları daha evvel bu durumla karşılaştı” diyen Carstens, “Bankaların hepsi aktivite ve istihdam bağlamında ödenecek kısa vadeli bedellerin uzun vadede ödenecek daha büyük bedeller ödemekten kaçınmak için olduğunun farkındalar” tabirlerini kullandı.
Bankanın doruğundaki isim, hükümetlere enflasyon ve yüksek faiz oranlarını dengelemeye karşı koyma davetinde bulundu.
“Sürdürülebilir büyümenin anahtarı genişlemeci para ya da mali siyaset olamaz” diyen Carstens, “Bugünlerde karşılaştığımız birçok ekonomik zorluk geçtiğimiz birkaç on yılda tedarik siyasetleri tarafını ihmal etmemizden kaynaklanıyor” dedi.
