Avukat Seyit Sönmez, Kahramanmaraş katliamına ait dava belgesine ulaşabilmek için 10 yıldır çaba veriyor. Altı başvurusu özel hayat ve devlet sırrı münasebetleriyle reddedildi.
Fakat ne Sönmez, müracaat yapmaktan…
Ne de ben O’nun uğraşını yazmaktan usandık.
Dün telefonuma baktığımda Sönmez’den gelen şu iletisi gördüm:
“Maraş’ta devlet sırrı kararı iptal!”
Nasıl sevindim, bilemezsiniz.
“Kararı gönder ki yazayım” dedim.
Şöyle karşılık verdi:
“Ağlamam geçsin de…”
Kanlı Maraş
Kahramanmaraş’ta 44 yıl evvel bu toprakların en acımasız kıyımlarından biri yaşandı. Türkiye’nin iç savaşa sürüklendiği yıllardı.
İktidarda CHP vardı.
Başbakan Bülent Ecevit, sokak terörü ile yıkılmak isteniyordu.
Alevi ve Sünnilerin iç içe olduğu kentler böylesi bir provokasyon için birinci adreslerdi.
Kahramanmaraş’ta 19 Aralık 1978’te kışkırtılmış topluluklar Alevi mahallelerine saldırdı. Yedi gün süren vahşette 111 kişi öldürüldü. Yüzlercesi yaralandı. Kahramanmaraş Davası, 1980’den itibaren Adana Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No’lu Askeri Mahkemesi’nde görüldü. 804 sanığa dava açıldı. 29’una idam, yedisine müebbet, 321 bireye 24 yıla kadar mahpus verildi. İdamlar uygulanmadı. Sanıklar 1991 yılında salıverildi.
10 yıldır başvuruyor
Avukat Seyit Sönmez, kıyımın meydana geldiği Yörükselim Mahallesi’nde 1979 Kasımında doğdu. Kıyım hikayeleriyle büyüdü.
Sönmez, 2012’de Kara Kuvvetleri Komutanlığına (KKK) başvurarak, katliamla ilgili çalışma yaptığını, evrakın kopyasını almak istediğini belirtti. KKK, avukatlık vekaleti olmadığı için örneğin verilmeyeceğini kaydetti.
Bir yıl sonra Sönmez, katliamda öldürülen Hacı Bektaş Bozkurt ve Cemal Bayır’ın yakınlarından vekaletname alıp başvurdu.
KKK, evrakın 165 klasörden oluştuğunu, belirlenecek tarihte belgeyi inceleyebileceğini, bankaya sayfa başına 0,846 kuruş yatırması halinde örnek alabileceğini belirtti.
Sönmez, 2 Eylül 2013’te iki subay eşliğinde belgeyi inceledi.
Ancak bu birinci ve son olacaktı.
İlk münasebet: Özel hayat
Sönmez, 17 Ekim 2013’te KKK’ye başvurarak, fotokopi fiyatlarının hesaplanmasını istedi. Bir yıl evvel fotokopiye müsaade veren KKK, bu defa çark etti.
“Maktul yakınının davanın tarafı olmadığından belgeyi incelemenize, tutanak ve örnek almanıza imkân yoktur” denildi. Çok sayıda sanık, şahit ve mağduru ilgilendiren evrakın bulunduğu belirtilerek, “Açıklanması hâlinde şahısların özel ve aile hayatına, erdem ve haysiyetine, mesleksel ve ekonomik kıymetlerine haksız müdahale oluşturacak bilgiler içeren söz, beyan ve dokümanlar bulunabileceği” ileri sürüldü.
Devlet sırrı
Sönmez bu kere, davanın sanıklarından Ali Karahan’dan vekalet alıp 10 Ocak 2017’de beşinci başvurusunu yaptı. KKK de mazeret mi yoktu? Bu sefer Karahan ve beş sanığın beraat etmelerini red için münasebet gösterdi.
Dosyanın 221 klasörden oluştuğunu anlatan KKK, “Özel hayatın kapalılığını ihlal edebilecek ve devlet sırrı niteliğinde değerlendirilebilecek doküman ve bilginin bulunması ihtimali” nedeniyle evrakın verilmeyeceğini kaydetti.
KKK, durup dururken ‘devlet sırrı’ damgası vurdu.
Ayrıca 2012’deki birinci müracaatta 165 olduğu bildirilen klasör sayısı, nasıl olabiliyorsa, beş yılda 221’e çıkmıştı.
Açıklanabilir bilgilere bakabilir
KKK, sanığın beraat etmiş olmasını münasebet gösteriyorsa Sönmez de mahkum olanını bulurdu. 14 yıl mahpus cezası alan Ali Murat Çağlar ismine 3 Kasım 2020’de KKK’den evrakın örneğini istedi. KKK, tekrar geri çevirdi.
Gerekçe olarak, devlet sırrı niteliğindeki evrakların mahkeme hakimi ya da heyetince incelenebileceğini gösterdi.
Sönmez, Ankara 12. Yönetim Mahkemesi’nde itiraz etti.
Mahkeme, 24 Şubat 2022’de itirazı haklı buldu.
Kararda, zımnilik dereceli yahut açıklanması yasaklı bilgiler ile açıklanabilir nitelikteki evraklar birlikte bulunuyor ve birbirinden ayrılabiliyorsa, birinci küme çıkarıldıktan sonra başvuranın bilgisine sunulabileceği belirtildi.
Kararda şöyle denildi:
“Dava belgesinin kapalılık dereceli ve açıklanması yasaklanan bilgilerin çıkarıldıktan sonra davacının bilgisine sunulması gerekirken, evrak inceleme talebinin reddinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”
Sönmez, evrakın örneğini almak için KKK’ye başvurmaya hazırlanıyor.
Diyor ki:
“Son davam reddedilseydi ömrümün sonuna kadar müracaat yapacaktım. Devlet sırrı gerekçesiyle bir evrakın avukata verilmemesinin dünyadaki tek örneği mahkum edilmiş oldu.”
Kahramanmaraş Davası üzerindeki sis perdesi bir avukatın 10 yıllık inadı sayesinde kaldırılıyor.
Böyle mi olmalıydı?
Türkiye Cumhuriyeti, adaleti sağlaması, kurbanların ve mağdurların ailelerinden özür dilemesi, katliam anısına müzeler kurup anıtlar dikmesi gerekirken, dava evrakını özel hayat ve devlet sırrı mazeretiyle sakladı.
Hangi evrak ve bilgiler var ki, öğrenilmesinden bu kadar korkuluyor?
Kahramanmaraş Davası, bütün evraklarıyla halka açılmalıdır.
Helalleşmeye Kahramanmaraş’tan başlayabiliriz.
Halkın yüzde 83.8’i Rusya’nın Ukrayna işgalini onaylamıyor
Rusya ve Ukrayna müzakere heyetleri bugün saat 10.30’da İstanbul Dolmabahçe’deki Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nde buluşuyor.
Türkiye, Suriye’de sürüklendiği yanılgıyı Ukrayna’da yinelemiyor. Rusya’nın Ukrayna’daki işgalini Birleşmiş Milletler nezdinde kınarken, savaşın etkin tarafı olmaktan uzak duruyor. Doğrusunu da yapıyor. Türkiye, iki komşusuyla diyalog kapısını açık tutarak, müzakere masası kuran ülke unvanını kazandı.
Bu ortada Türk kamuoyu Karadeniz kıyısındaki işgal ve savaşı yakından takip ediyor.
MetroPoll Araştırma, Mart ayındaki çalışmasında vatandaşlara Rusya-Ukrayna savaşını soru olarak yöneltti.
Katılımcılara “Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal teşebbüsünü nasıl değerlendiriyorsunuz?” diye soruldu. Yüzde 83.8’i onaylamadığını, yüzde 12.2’si haklı bulduğunu söyledi. CHP’liler yüzde 92 ile en çok karşı çıkan kümesi oluşturuyor.
“Ukrayna-Rusya savaşında Türkiye ne yapmalı?” sorusuna karşılık yüzde 72.9’u tarafsız kalması, yüzde 19.1’i Ukrayna’yı ve yüzde 2.5’i Rusya’yı desteklemesi gerektiğini kaydetti.
Halkın kiminle dayanışması gerektiğini de soruldu. Yüzde 45.5’i Ukrayna ile, yüzde 14.8’i ise Rusya ile dayanışmasını savundu.
Yüzde 39.7’si de cevap vermedi.
