Türkiye’deki sıhhat sistemi, iktidar tarafından daima ‘devrim’ olarak nitelendiriliyor. Ancak meslek örgütlerinin ve milletlerarası kuruluşların verileri-raporları, ‘başarı öyküsünün’ anlatılmayan tarafında sıhhat sisteminin yavaş yavaş çöktüğünü gösteriyor.
‘Benim vatandaşım artık hastane kuyruğunda inlemiyor’
Yıl 2011. Periyodun Başbakanı Tayyip Erdoğan, Arnavutköy Devlet Hastanesi açılışında yaptığı konuşmada, sıhhat siyasetlerini ‘devrim’ olarak nitelendirerek “İşte şu anda hastanelerimiz ortada. Artık vatandaşım kuyruklarda inim inim inlemiyor” diyerek kurdeleyi kesiyor.
Yıl 2022. Türkiye’den yurt dışına göçen tabip sayısı bin 400’ü geçti. Bu sayı birebir vakitte Türkiye’nin tarihindeki en ağır hekim göçü demekti.
Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) bilgilerine nazaran ise bu sayı gittikçe artıyor. 2022’in birinci iki ayında toplam 354 tabip, yurt dışında çalışabilmek için TTB’den evrak aldı. Yani bu sayının 2022 yılı içerisinde, iki bini geçmesi mümkün.
Giden çok, dönen yok
Tekrar bir hafıza tazelemesi yapalım. Yıl 2007. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) devrinde hazırlanan kanunla birlikte kamuda çalışan ve 65 yaşını dolduran doktorlar zorla emekli edildi.
Yıl 2018. Yeniden AKP periyodunda çıkan maddeyle birlikte 65-72 yaşı ortasındaki hekimler, misyona çağrıldı.
Dört yılda toplam 7 kez açılan 65-72 yaş için hekimlik takımındaki toplam kontenjan 1140’dı.
Toplam atanan doktor sayısı ise 168.
Yani devletin, dön davetine tabipler, ‘Hayır’ dedi.
Hekimler neden dönmüyor?
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Tayyip Erdoğan’ın, doktorların özel dalda çalışmasına ve yurt dışına göçmesine dair “Gidiyorlarsa gitsinler, gerekirse yurt dışındaki hekimlerimizi geri döndürürüz, kendi doktorlarımızla devam ederiz” dedi.
Erdoğan’ın bu açıklamasına ise meslek odaları “Gidecek olanlar doktorlar değil!” diyerek reaksiyon gösterdi.
Doktorların, kamu hastanelerine dönmüyor olmasının münasebetini ise İzmir Tabip Odası’nın Ocak 2022’de 2 bin 153 emekli doktorla yaptığı ankete açıkça görüyoruz.
Hekimlerin, yüzde 33’ü ağır iş temposu, yüzde 28,9’u mobing ve liyakatsiz yöneticiler nedeniyle emekli olmaya karar vermiş. Ankete nazaran ayrıyeten 5 tabipten yalnızca biri özel sebep olmadan emekli olmuş.
Hekimlerin yüzde 75’i, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederken çalışmaya devam etme nedeni olarak yüzde 35’i “Çalışmazsam, geçinemeyeceğim” cevabını vermiş. Ayrıyeten “emekli maaşlarıyla” ilgili soruya yüzde 45’i “Başka gelirim olmazsa geçinemem” diye yanıtlamış.
Yani emekli olan tabiplerin birden fazla özel bölümde çalışmaya devam etmesine karşın kamudaki yoğunluk ve öteki sebeplerin yarattığı aksilikler nedeniyle geri dönmüyor.
İzmir Tabip Odası’nın anketin sonuç metninde kurduğu, “Bütün bu sonuçlar son periyotta giderek artan istifalar ve erken emekliliklerin, genç tabiplerde yurt dışında çalışma müracaatlarında artışın nedenleri konusunda ipuçları vermektedir. Tabipler ülkemizde çalışırken de, emekli olduktan sonra da ne yazık ki memnun değiller” cümlesi, yaşanan ‘doktor krizinin’ en çarpıcı tespiti.
