Kimsenin eski günleri aradığı yok. Ne 70’li yılların koalisyon devirlerini isteyen var, ne 90’lı yılların siyasi yapısını…
1970’li yılların ikinci yarısı cephe koalisyonları devriydi. (AP/MSP/MHP) Toplumdaki cepheleşme siyasete yansımıştı. Ülke uzun mühlet milliyetçi cephe hükümetleriyle yönetim edildi.
90’lı yılların birinci yarısından itibaren pazarlık koalisyonları periyodu başladı. İcraatın rotası değil bakanlık bölüşümü belirleyiciydi.
Gerçi o devri yaşı 35’in altında olanlar pek hazırlamaz fakat seçmen üzerinde derin izler bıraktı. Berbat anıları var.
Bu sebeple muhalefet partileri ‘parlamenter sisteme dönelim’ demiyor. ‘Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçelim’ diyor. Yani eksiklerinden, yanlışlıklarından, yetersizliklerinden arındıran parlamenter sistem.
Erdoğan vakit zaman ‘18 ayda bir hükümet değişiyordu’ diyerek o günleri hatırlatarak parlamenter sistemi berbatlar ya… İnanın o günleri bile arar hale geldik.
Altını çiziyorum. Son 3,5 yılda yaşadıklarımız o günleri arattı!
Tek adam rejimine 2018 yılının temmuz ayında geçtik. 3,5 yılda 3 Maliye Bakanı, dört Merkez Bankası Lideri değişti.
Görünürde iktidar birebir iktidardı.
Görünürde hükümet birebir kişiydi. (tek adam)
Ama her değişen Merkez Bankası lideriyle, her değişen bakanla siyaset değişti. Yeni gelen gidenin tam zıddını yaptı.
Bu hal, sık sık değişen 90’lı yılların koalisyon hükümetlerinde yaşanmadı.
Başkanlık rejiminin birinci Merkez Bankası Lideri kur yükselince yahut TL süratle paha kaybedince 2018 yılının sonbaharında faizi yüzde 24’e kadar çıkardı. Sonra yavaş yavaş indirecekti ki; Saray hızla indir dedi. O direndi.
Direnince bir gece yarısı kendini kapının önünde buldu. Bu tıpkı vakitte bağımsız kurum ve şuralar zamanı sona erdiğinin ilanıydı.
İkinci Merkez Bankası Lideri tam karşıtı siyaset izleyerek buyruk komuta zinciri içerisinde faizi süratle indirdi. Siyaset faizi yüzde 8’e kadar indi lakin enflasyon inmedi. Üstüne üstlük kuru tutmak için devletin rezervleri tükendi. Eksiye düştü.
Kuru tutmak için tam 128 milyar dolar harcadıkları iş işten geçtikten sonra ortaya çıktı.
Merkez Bankası bir sente muhtaç hale gelince ikinci lider da gece yarısı kovuldu.
Yerine üçüncüsü atandı.
Ekonomi siyaseti tekrar aksine çevrildi. İndirilen faiz çıkarıldı. Piyasa tam duruluyor, enflasyonun dizginleri tam yakalanmıştı ki Saray’ın aklına nass geldi.
Hadi, o lider da altı ay sonra pılısını pırtısını toplayıp meskenin yolunu tutmak zorunda kaldı.
Yeni rejime geçeli üç yıl olmamıştı ki dördüncüsü geldi.
Haydi faiz tekrar patır kütür aşağıya.
Beklenen oldu, kur patladı, enflasyon azdı, yakın tarihte görülmedik artırımlarla milletin anası ağladı…
Üç buçuk yıllık tek adam idaresinde bakın neler oldu..
Önce faiz süratle artırıldı…
Olmadı faiz süratle indirildi…
Olmadı tekrar süratle faiz artırıldı…
Olacak üzereydi, tutacak üzereydi ancak nass hatırlandı. Faiz yeniden süratle indirildi.
Sırada ne var diye sorarsanız Ayşe teyzenin bilezikleri var derim.
Soruyorum, 18 ayda bir hükümet değiştiği, koalisyon ortaklarının arbede ettiği periyotta bunları yaşadınız mı?
Ülke bir sağa bir sola savruldu mu? Altı ayda bir siyaset değişti mi?
Merkez Bankası’nın parasını har vurup harman savurulduğunu duydunuz mu?
İhtiyat akçesinin bile harcandığını gördünüz mü?
İsterseniz eğitimden de küçük bir örnek vereyim.
20 yılda sekiz ulusal eğitim bakanı değişmiş. En uzun kalan altı yılla Hüseyin Çelik (2003-2009). Geri kalan yedi bakanın vazife müddeti ortalama iki yıl.
Ekonomide olduğu üzere eğitimde de her gelen bakan bir evvelkini eleştirerek yeni model denedi.
Güya tek parti hükümeti vardı, güya hükümetin başında tıpkı kişi vardı.
1990’lı yıllarda bile görmediğimiz işler oldu.
Mesela diyeceksiniz… 016 yılında periyodun bakanı İsmet Yılmaz liseye geçiş imtihanı kaldırmıştı. Fiyakalı bir toplantıyla büyük ıslahat diye tanıtmıştı.
Sınav kalktı mı?
Nerdeee… Bu yıl imtihana 1 milyon 300 bin öğrenci girecek.
Yazı ile bir milyon üç yüz bin öğrenci…
Sınavın AKP iktidarı tarafından kaldırıldığı hatırlayan var mı?
Türkiye’yi yaz boz tahtasına çevirdiler. Türkiye paçoz ülke oldu…
Beğenmedikleri, küçümsedikleri koalisyonların bir unsuru vardı, yeterli berbat tutarlığı vardı. Hükümetler değişirdi fakat zırt pırt siyaset değişmezdi.
Bizi o günleri bile arar hale getirdiler.
